محسن آزادگان گنزق - کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
عباس ارغان - دکتری و استادیار گروه برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

افزایش بزهکاری، امنیت جامعه را کاهش داده و موجب ناپایداری توسعه می-شود. میزان بزهکاری در شهرهای بزرگ و بویژه در کلانشهرها، نسبت به سایر شهرهابسیار بیشتر است. در کشور ما مطابق آمارهای رسمی، بالاترین نرخ بزه، در شهرتهران وجود دارد و به تبع آن، بیشترین سرمایه های مادی و غیرمادی و اقداماتکاهشی برای حل این مساله اختصاص می یابد. اما نتایج، همیشه مطابق پیش بینی وخواسته مدیران شهری، مسیولان انتظامی و قضایی نیست. دستاوردهای پژوهشی از یکسو و تجارب عملی از جانب دیگر نشانگر آنست که اقدامات پلیسی و امنیتی کردنفضای جامعه به منظور کاهش بزهکاری، نه امری است ممکن و نه راهی است درست.همچنان که نقص راهکارهایی چون بهبود شرایط اقتصادی و فرهنگسازی، در اینست کهطولانی و دیربازده هستند. از این رو پژوهش حاضر در نظر دارد با هدف روشنساختن نقش و جایگاه برنامه ریزی شهری در کاهش جرایم شهری، به این پرسش پاسخدهد که ضعف در رعایت اصول برنامه ریزی شهری (شامل برنامه ریزی نادرست کاربریزمین و طراحی نامناسب شهری) چه نقشی در تسهیل در بروز جرایم دارد و الگویمناسب برنامه ریزی شهری برای کاهش جرایم کدامست پژوهش حاضر، با شیوهتوصیفی تحلیلی انجام شده است. از روش پرسشگری از خبرگان با به شیوه نمونه -برداری گلوله برفی استفاده شد. نتایج بررسی های میدانی در کلانشهر تهران وتجزیه و تحلیل ها نشانگر آنست که مهمترین ضعف شاخص های محیطی (میزان سلامت فضا،نورپردازی، طراحی معابر، اشراف و دید و ...) و ضعف از نظر راهبردهایبرخواسته از رویکرد نظری سپتد (نظارت، قلمروگرایی و ...)، که در مجموعنشانگر رعایت ضعیف اصول برنامهریزی شهری در محیط شهری است، به تسهیل شرایطوقوع بزهکاری یاری میرساند. از این رو الگوی مناسب برای تغییر مثبت در رفتارشهروندان و کاهش جرایم شهری، منطبق بر رعایت اصول برنامه ریزی صحیح شهری وتدقیق اصول سپتد در شهر است.

بزه، سپتد، برنامه ریزی شهری، الگوی کاهش جرم