حبیب الله مهدوی وفا - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان تهران، سازمان تحقیقات کشاورزی
پژمان رودگرمی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان تهران، سازمان تحقیقات کشاورزی

با روند فزاینده شهرنشینی و توسعه گسترده افقی و عمودی شهرها بویژه کلانشهر های جهان سوم، شاهد افزایش تغییر کاربری های محیط های طبیعی داخل و پیرامون و تبدیل آنها به محیط های مصنوعی هستیم. افزایش بورس بازی زمین و ساخت، سازهای بی رویه ودست اندازی بی سابقه به محیط های طبیعی پیرامون باعث تغییرات محیطی در حوضه های آبخیز کلانشهرها شده است. این در حالی است که اکثر کلانشهرهای ایران مانند تهران بر روی رسوبات آبرفتی شکل گرفته اند که با افزایش ساخت و سازها آبرفت های رودخانه ای تحدید و یا از بین رفته اند و جریان های طبیعی آب تحت تاثیر تغییرات در حوزه های آبخیز کلانشهرها و درون آنها زمینه ساز سیلاب های مخرب شده اند. در این میان آبخیزداری شهری می تواند به عنوان یکی از زیرشاخه های مهم دانش آبخیزداری ضامن پایدارسازی بهره برداری منابع ابخیز در حوضه های برون شهری، درون شهری به حساب آید که با طراحی و اجرای آن ضمن کاهش آلودگی ها، بحران های ناشی از سیلاب و خشکسالی را کاهش دهد. آبخیزداری شهری در حوضه های پیرامون شهری و درون شهری بایستی بصورت توام باید مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله سعی شده که با روش تحقیق تطبیقی- توصیفی به اهمیت مدیریت جامع حوضه های آبخیز پیرامون کلانشهر تهران، مدیریت رواناب ها درون شهر، فاضلاب شهری و بهره برداری از آن، مدیریت آبیاری فضای سبز و مقابله با بحران های احتمالی مانند سیل که از مباحث مهم در آبخیزداری شهری است پرداخته شود تا زمینه ساز پایدارسازی زیست محیطی کلانشهر تهران و پیرامون فراهم گردد.

آبخیزداری شهری، پایدرا سازی، سیلاب، زیست محیطی، کلانشهر تهران