مهدی اکبری - دانشجوی کارشناسی ارشد زیست محیطی زمین شناسی، گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، ایران
حمید شهین فر - استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، ایران

یکی از انواع ناپایداری دامنه ای که هر ساله خسارات مالی و جانی فراوانی را بر زندگی انسان ها وارد می نماید حرکات توده ای می باشد. جهت ارزیابی و تعیین خطر زمین لغزش در هر منطقه، مهمترین مرحله شناسایی و بررسی زمین لغزش های به وقوع پیوسته و مطالعه عواملی است که این زمین لغزش ها را کنترل می کنند. شناخت نواحی مستعد وقوع زمین لغزش و حرکات توده ای از ضروریات مدیریت منابع طبیعی و برنامه ریزی توسعه ای و عمرانی است. از این رو در این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مشاهدات میدانی سعی شده عوامل مختلف طبیعی و انسانی موثر در وقوع زمین لغزش های منطقه صومعه دل مورد بررسی قرار گیرد، برای این منظور ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره ای، عکس های هوایی و بازدیدهای صحرایی و نقشه توپوگرافی، نقاط مستعد لغزش شناسایی شده و متعاقب آن نقشه پراکنش زمین لغزش های منطقه در محیط نرم افزاری ArcGIS تهیه گردیده است. با توجه به نتایج حاصل از بازدیدهای صحرایی به منظور شناسایی زمین لغزش های منطقه، 7 عامل سنگ شناسی، شیب، جهت شیب، فاصله از رودخانه، کاربری اراضی، اب زیرزمینی و وضعیت ساختاری زمین شناسی به عنوان عوامل موثر در وقوع زمین لغزش های منطقه تشخیص داده شدند. نتایج حاصل از تقاطع نقشه های عوامل موثر بر لغزش با نقشه پراکنش زمین لغزش ها، در محیط نرم افزار ArcGIS حاکی از انتخاب صحیح این پارامترها به عنوان عوامل موثر در وقوع زمین لغزش در این منطقه است.

عوامل موثر، زمین لغزش، GIS، صوفیان