عاطفه سادات هاشمیان - کارشناس ارشد رشته بازسازی پس از سانحه دانشگاه شهید بهشتی تهران، مشهد

مجموعه حرم مطهر رضوی با مساحت بیش از 200 هزار متر مربع و میزبانی حدود 34 میلیون زایر در سال، یکی از طعمه های بسیار مناسب برای عملیات خرابکارانه و تروریستی دشمن است. حادثه تلخ بمب گذاری حرم رضوی در سال 1372 نمونه ای از این اقدامات است که خسارات مادی و معنوی جبران ناپذیری را به دولت وارد نمود. با توجه به موقعیت سیاسی- جغرافیایی مجموعه و جمعیت میلیونی استفاده کنندگان از آن، پیش بینی دفاع غیرعامل پایدار در طرح های توسعه و عمران حرم درجهت ناکام ماندن تهدیدات دشمن الزامیست. در پژوهش پیش رو سعی شده است ضمن استخراج شاخص های موثر در پدافند غیرعامل در حوزه معماری، چگونگی اعمال آنها در مجموعه رضوی بررسی شود. شیوه ی تحقیق حاضر متکی بر روش شناسی کیفی بوده که در مرحله تدوین چهارچوب نظری تحقیق از بررسی اسناد و مطالعات کتابخانه ای بهره گرفته شده است و در ادامه طی مشاهدات میدانی در جهت شناخت بستر مورد مطالعه راهکارهای مرتبط ارایه شده است. پژوهش پیش رو نشان می دهد که مداخلات کالبدی و معماری در مجموعه رضوی می تواند با رویکرد پدافند غیرعامل مورد بازبینی قرار گیرد که این امر سبب کاهش تلفات به دنبال تهدیدات تروریستی خواهد شد. امید است یافته های پژوهش در جهت نافرجام ماندن تهیدیدات و ایمن سازی مجموعه مفید واقع گردد.

پدافند غیرعامل، معماری، حملات تروریستی، مدیریت بحران، مجموعه مطهر رضوی