کاظم برهانی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس
شیوا علیزاده - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز

در سراسر جهان، تغییر اقلیم به نحو فزاینده ای به عنوان یک چالش عمده شناخته می شود. اثرات آن تاکنون ملموس بوده و شدت آن در سال های آینده افزایش می یابد. تغییر اقلیم منجر به تشدید مخاطرات محیطی می شود. افزایش تغییر پذیری اقلیم به معنی امکان بیشتر و شدیدتر طوفان ها، باران وخشکسالی است که در نتیجه منجر به افزایش آسیب پذیری شهروندان از این مخاطرات محیطی می شود. سطح آسیب پذیری اقشار جامعه در برابر اثرات منفی جزایر گرمایی یکسان نیست و فقرا از این اثرات بیشتر آسیب می بینند. هدف مقاله حاضر بررسی نقش تغییر اقلیم در فقر شهری و ارایه راهکارهای مناسب در این راستا می باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و با بهره گیری از روش جمع آوری داده ها از طریق کتابخانه ای و اسنادی، در پی رسیدن به اهداف پژوهش می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که اثرات تغییر اقلیم در شهرها به صورت برابر در تمام مناطق شهر توزیع نمی گردد و جوامع فقیر ساکن در شهر- که اکثرا مهاجرین از روستاها می باشند و در حاشیه شهرها زندگی می کنند- از اثرات منفی تغییر اقلیم به علت مسکن نامناسب، موقعیت نامناسب سکونتگاه های غیررسمی، عدم آگاهی و شناخت از اثرات تغییر اقلیم، وابستگی اقتصادی این قشر به فعالیت های مربوط به طبیعت و ... بیش از ساکنین دیگر شهر آسیب می پذیرند. به هرحال باید توجه داشت که اثرات تغییرات اقلیم به مراتب بر فقرا با توجه به ناتوانی مالی که منجر به آسیب پذیری بیشتر می شود، بیشتر است. طبق نتایج این تحقیق به منظور کاهش آسیب پذیری جوامع فقیر ساکن شهرها، باید استراتژی های سازگاری در برابر تغییرات اقلیمی در طرح ها و برنامه های مدیران شهری مورد توجه قرار بگیرد تا بواسطه آن سکونتگاه ها و جامعه فقیر ساکن در شهرها در برابر اثرات منفی تغییر اقلیم تاب آورتر شوند.

تغییراقلیم، فقر شهری، تاب آوری، سازگاری