سیده وحیده ترابی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشکده معماری وشهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، ایران
حسین مدی - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین

با بررسی های به عمل آمده درباره قالب های طراحی، به این نقطه نظر می رسیم که توجه بیش از حد به عملکرد در دیدگاه مدرن بسیاری از وجوه ادراکی فضاهای معماری را در ارتباط با مخاطب کمرنگ کرده است، عدم درک درست از مفهوم ادراک و حواس بیش از پیش در جوامع امروز خودنمایی می کند. پست مدرن نیز که درپی برطرف نمودن این نقیصه دیدگاه مدرن پدید آمد، با توجه مفرط به جنبه کالبدی معانی، نتوانست نگاهی جامع در جهت مکانمند کردن فضاهای معماری ارایه دهد. بررسی عواملی که بیانگر شکل صحیحی از معنای ادراک می باشد، راهی موثر در القای احساس آشنایی نسبت به فضای معماری است و استفاده از اصول علم نشانه شناسی از بهترین راهکارها در بررسی چگونگی معنادهی به ادراک، حواس و فضا به شمار می آید. اصول نشانه شناسی که در بسیاری از علوم ادراکی ریشه دارد، با تکیه بر مفهوم دلالت، موجب ارتباط هرچه بهتر مخاطب با فضای معماری می-شود. بنابراین بررسی عواملی که نشان دهنده وجوه مختلف کاربردی، ساختاری و معنایی را بطور همزمان در شکل دهی فضای معماری درنظر می گیرد، می تواند گامی در جهت معنا بخشی به فضا و ایجاد حس مکان در مخاطب باشد. این تحقیق به بررسی نقش حواس در ادراک مفاهیم معنایی و نقش آن در تولید و ارتقای حس مکان می پردازد. از اینرو، با بررسی ویژگی ها و وجوه ادراکی مختلف، به مطالعه ماهیت تصویر در معماری و نحوه ادراک مفاهیم و تاثیر حواس بر معماری پرداخته شده است. از آنجایی که حس مکان به عنوان یکی از مهم ترین معیارهای کیفیت معنایی فضای معماری مطرح است، چگونگی تاثیر معانی و مفهوم ادراک بر حس مکان از دیدگاه تصویرگری معماری بررسی شده است.

وجوه ادراکی انسان ، تصویر ، حواس ، طراحی معماری ،مکان و زمان