بررسی توزیع جهانی نفت خام بین کشورهای صادرکننده و وارد کننده و ارزیابی حمل ونقلی آن

امروزه نفت خام به یکی از مهمترین منابع تأمین انرژی در دنیا تبدیل شده است و لذا بررسی نحوه توزیع جهانی نفت خام بین کشورهای صادر کننده و وارد کننده از دیدگاه حمل و نقلی و همچنین بررسی عوامل تأثیرگذار بر این تجارت اهمیت دارد. بدین منظور اطلاعات موجود برای تبادل نفت خام 115 کشور جهان در سال 2003 میلادی جمع آوری و ماتریس تجارت برای صادرات و واردات نفت خام کشورها ایجاد شد. در این پژوهش 20 متغیر در قالب متغیرهای تجاری، جغرافیایی، اقتصادی و سیاسی مورد بررسی قرار گرفته و اطلاعات این متغیرها در پایگاه اطلاعاتی پژوهش گردآوری شده اند. در ابتدا به تحلیل آماری مقدماتی و بررسی همبستگی متغیرها پرداخته می شود. مدلسازی تک متغیره نشان می دهد که مدل با فرم توانی، بهترین برازش را میان متغیرهای تجاری با بقیه متغیرها بدست می دهد. بر اساس نتایج مدلسازی تک متغیره، مدلسازی چند متغیره برای توصیف تجارت نفت انجام و مورد ارزیابی قرار گرفته اند. به منظور بررسی کاربرد مدل جاذبه در تجارت نفت خام، مدلسازی تجربی با استفاده از متغیرهای تولید ناخالص داخلی کشورهای صادرکننده و واردکننده و نیز مسافت بین آنها انجام پذیرفته است. نتایج این مدلسازی نشان می دهد که عامل حمل ونقل، متغیر مهمی به لحاظ مدلسازی است. مدل برنامه ریزی خطی، مقایسه توزیع مشاهده شده و توزیع بهینه شده را امکان پذیر ساخته است. نتایج بهینه سازی، امکان کاهش مسافت حمل و هزینه های حمل ونقلی برای توزیع جهانی در شرایط فعلی را نشان می دهد.

Keywords:

تجارت جهانی نفت خام , شبکه حمل ونقل جهانی , مدلسازی , برنامه ریزی خطی