فاطمه پرتونورال ل هی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ایران
علی عابدینی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ایران
ابراهیم کاظم پور - شرکت مهندسین مشاور زرکاو آذربایجان ، ایران

محدوده آستامال در فاصله 70 کیلومتری شمال غرب شهرستان ورزقان، استان آذربایجان شرقی، شمال غرب ایران واقع گردیده است. این محدوده بخشی از کمربند فلززایی قره داغ-سبلان محسوب می شود. عملکرد فرایندهای دگرسانی بر روی سنگ های آذرین گرانیتوییدی به سن الیگوسن با تشکیل و توسعه یک سامانه پورفیری و دگرسانی های پتاسیک (بیوتیت ثانویه، مگنتیت، هماتیت، و گوتیت)، فیلیک (کوارتز، پیریت، و سریسیت)، آرژیلیک (کایولینیت)، و پروپیلیتیک (کلریت، اپیدوت، و کلسیت) همراه شده است. همچنین، در محل کنتاکت سنگ های گرانیتوییدی الیگوسن با سنگ های کربناتی کرتاسه مینرالیزاسیون هایی از اسکارن آهن تشکیل شده است. الگوی توزیع REEهای به هنجار شده به کندریت دلالت بر تفریق و غنی شدگی LREEها نسبت به HREEها در طی تکوین زون های دگرسانی مرتبط با سامانه پورفیری دارد. الگوی توزیع REEهای به هنجار شده به سنگ اولیه گرانیتوییدی مبین شستشوی اغلب لانتانیدها و رخداد بی هنجاری مثبت Eu در زون های دگرسانی می باشد. افزون بر این،رفتار نامنظم در توزیع HREEها در کلیه زون های دگرسانی مرتبط با سامانه پورفیری مشاهده می شود. تلفیق نتایج حاصل از بررسی های صحرایی، کانی شناسی، و ژیوشیمیایی نشان می دهند که عواملی نظیر تغییرات در شیمی محلول های دگرسان کننده، اثرات تتراد، دمای محلول، و میزان دسترسی به لیگندهای کمپلس ساز نقش بسیار مهمی در توزیع و تحرک عناصر نادر خاکی در زون های دگرسانی مرتبط با سامانه پورفیری منطقه آستامال ایفا نموده اند

کانی شناسی،ژیو شیمی، عناصر نادر خاکی، تحرک و توزیع، آستامال، ورزقان