کمیل مومنی دونچالی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
رامین فضل اولی - دکتر و استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
علیرضا عمادی - دکتر و استاد دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری

یکی از سازههای موثر بر کاهش انرژی در پایاب سازههای هیدرولیکی، حوضچه آرامش میباشد که با داشتن ضمایم سازهای خاص و تشکیل پرش هیدرولیکی در آرام نمودن جریان خروجی از سازهها ایفای نقش مینماید.زبر نمودن بستر،عامل موثری در استهلاک انرژی و کنترل پرش هیدرولیکی به شمار میرود.در این مقاله نتایج بررسی آزمایشگاهی مشخصات پرش هیدرولیکی در حوضچه آرامش پس از عبور جریان از سرریز اوجی با بستری با زبریهای عرض و یکپارچه مکعبی، گزارش شده است.زبریهای انتخابی با 4 ارتفاع مختلف و در 2 حالت صعودی و نزولی به سمت پایین دست انتخاب شد. مقایسه نتایج بدست آمده با دادههای حاصل از پرش هیدرولیکی بر روی بستر صاف نشان داد که مقادیر عمق ثانویه، طول پرش هیدرولیکی و طول غلتاب، در بستر زبر نسبت به بستر صاف به طور قابل ملاحظهای کاهش مییابند،در حالیکه افت انرژی افزایش مییابد.روند این تغییرات با افزایش عدد فرود و ارتفاع زبریها افزایش مییابد. در نهایت روابطی برای بدست آوردن عمق مزدوج نسبی، افت نسبی انرژی و تنش برشی کف بر حسب عدد فرود جریان فوق بحرانی ورودی برای پرشهای تشکیل شده شده بر روی بسترهای زبر ارایه گردید.

افت انرژی، بستر زبر،پرش هیدرولیکی، طول پرش، عمق مزدوج نسبی