محمد ملکی - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه بوعلی سینا
علی حقایق - دانشجوی دکترای عمران- ژئوتکنیک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقی

پیش بینی رفتار خاک غیراشباع به عنوان یک مبحث علمی جدید مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته، که منجر به ارائه تعدادی مدل رفتاری در این خصوص شده است. در تدوین این مدل ها مفهوم حالت بحرانی در خاک های غیراشباع، از جمله مفاهیم اساسی است که بیشترین توجه به آن معطوف گشته است. در این مقاله ضمن معرفی تعدادی از مدل های رفتاری مثل کاربو، مدل پیشنهادی فرادلند، تول، ویلر-سیواکومر و مدل الاستوپلاستیک بارسلونا، مدل رفتاری بارسلونا با جزئیات بیشتری مورد بررسی و با توجه به نتایج تجربی موجود در ادبیات تحت مسیرهای آزمایشگاهی بررسی و اعتبار بخشی شده است. بدین منظور ابتدا نرم افزار مدل در شرایط سه محوری تدوین گردید. در قدم بعد، حساسیت جواب مدل به تغییر در پارامترهای آن مورد ارزیابی قرار گرفت. نهایتاً با توجه به تعدادی از نتایج آزمایش های موجود در ادبیات این مدل اعتبار بخشی گردید. نتایج حاصله نشان می دهد که مدل فوق تحت مسیرهای یک طرفه آزمایشگاهی، در حد متوسط رفتار خاک را بیان کرده و لذا اعتبار بخشی آن در مسائل غیرهمگن ضروری بوده و لزوم توسعه در مدل سازی رفتاری برای خاک های غیراشباع را به اثبات می رساند.

خاک غیراشباع، مدل های رفتاری، محیط متخلخل