حسین عساکره - استاداقلیم شناسی دانشگاه زنجان
رباب رزمی - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی دانشگاه زنجان

ساختار اقلیم هر مکان متشکل از رفتار عناصر اقلیمی در امتداد زمان می باشد. این رفتارها دارای جنبه های آشکار و نهان بوده، شناحت آنها، وضعیت اقلیمی را آشکار می سازد. از جمله راه های شناسایی رفتارهای طولانی مدت آشکار و نهان ای ن عناصر، تکنیک های تحلیل روندو تحلیل تناوب با استفاده از تحلیل همسازها (هارمونیک) است. در این تحقیق تلاش گردید با استفاده از تحلیل رگرسیون خطی و همبستگی کندال تاو، رفتاربلند مدت عناصر اقلیمی ساعات آفتابی و دمای روزهنگام ایران زمین شناسایی گردد. جهت بررسی رفتارهای نهان آنها نیز از تکنیک همسازها(هارمونیک)استفاده شد. در این راستا داده های 95 ایستگاه همدید با حداکثر طول دوره آماری از2014-1985 از سازمان هواشناسی اخذ گردیده پس از تولید نقشه های ماهانه، عملیات محاسباتی روی 16284 یاخته صورت گرفت. نتایج نشان داد که حداکثر ساعات آفتابی در مرکز ایران بوده، بزرگ ترین روند افزایشی آن در شمال غرب و جنوب شرق ایران واقع است . شدت روند افزایشی دمای حداکثر در شمال غرب ایران بیشینه است. مطالعه همسازها نشان داد که سامانه های کلان همدید 100 درصد تغییرات متغیرها را به ویژه در نواحی مرکزی ایران توجیه می کنند و سهم آنها در دما وآفتاب ایران در این بخش ها بیشتر است. در عین حال سواحل جنوبی و شمالی بیشترمتاثر از عوامل محلی نظیر محتوای رطوبتی جو و وزش می باشند.

ایران، ساعات آفتابی، دما، روند، همسازها،