روجا صفاییان - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
زینب هاشمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

گیاه گلرنگ زرد یا خارخرون گیاهی متعلق به خانواده کاسنی، از گیاهان دارویی شناخته شده در اتنوبتانی کشور ایران به شمار می آید. این گیاه در مراتعی که تحت چرای شدید دام قرار گرفته اند، به عنوان گیاهی مهاجم در حال گسترش است، در تحقیق حاضر که در کشور ایران (استان فارس) صورت پذیرفته است، ترکیبات شیمیایی اسانس سرشاخه های هوایی گلدار مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور اسانس گیری به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر صورت گرفت. گیاه دارای 0/3 درصد اسانس زرد رنگ (متمایل به نارنجی) بود. تجزیه وتحلیل اسانس با دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی نشان داد، ترکیبات 1- پنتادسین (25/98 درصد)، هینسول (21/28 درصد)، ان- هگزادیکانییک اسید (8/036 درصد)، (ای)- نرولیدول (6/14 درصد)، کاریوفیلن اکسید (3/99 درصد)، گاما- اودسمول (3/39 درصد)، بتا- سیلینن (3/30 درصد)، (ای)- کاریوفیلن (2/06 درصد) به ترتیب بیشترین اجزای اسانس را تشکیل می دهند.

اسانس، اتنوبتانی و گیاه دارویی، زرین دشت، گلرنگ زرد