کاظم کسکنی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سبزوار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، سبزوار، ایران
علی اکبر جنت آبادی - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سبزوار، گروه بیوتکنولوژی، سبزوار، ایران
متین جامی معینی - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سبزوار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، سبزوار، ایران

به منظور بررسی اثر ترکیب هورمونی محیط کشت بر القاء کالوس در ریزنمونه های برگ آویشن دنایی، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل غلظت تنظیم کننده رشد D2،4 در سه سطح 0/5، 1 و 1/5 میلی گرم در لیتر و غلظت تنظیم کننده رشد BAP در سه سطح صفر، 0/5 و 1 میلی گرم در لیتر بودند. محیط کشت مورد استفاده محیط کشت MS جامد بود. نتایج نشان داد با افزاش غلظت D2،4, درصد القاء کالوس افزایش و قطر کالوس کاهش یافت، به طوری که بیشترین درصد القاء و قطر کالوس به ترتیب در غلظت 1/5 و 0/5 میلی گرم در لیتر D2،4 مشاهده شد. تفاوت معنی داری بین غلظت های 1 و 1/5 میلی گرم در میلی لیتر D2،4 در رابطه با درصد القاء و قطر کالوس وجود نداشت. کاربرد 1 میلی گرم در لیتر D2،4 بالاترین وزن تر کالوس را تولید نمود و افزایش غلظت آن به 1/5 میلی گرم در لیتر باعث کاهش معنی دار وزن تر کالوس گردید. کاربرد BAP در محیط کشت باعث بهبود ویژگی های کالزایی شد. بیشترین درصد و قطر کالوس در غلظت 0/5 میلی گرم در لیتر و بیشترین وزن تر کالوس در غلظت 1 میلی گرم در میلی لیتر BAP بدست آمد. تفاوت بین غلظت های 0/5 و 1 میلی گرم در لیتر BAP در رابطه با درصد القاء و قطر کالوس معنی دار نبود.

آویشن دنایی، اکسین، درون شیشه ای، سیتوکنین، کالوس