جمشید سلطانی - بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
حسن ابراهیمی کولایی - بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران
پرویز مهدیخانی - بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خوی، ایران

ده ژنوتیپ گرده افشان دیپلویید اصلاح شده جدید چغندرقند نسبت به بیماری ریزومانیا به همراه رقم خارجیدوروتی (شاهد مقاوم)، در حوزه چغندرکاری کارخانه قند تربت جام طی دو سال در شرایط با آلودگی طبیعی مزرعهمورد ارزیابی قرارگرفتند. تجزیه مرکب داده ها طی دو سال نشان داد که بین ژنوتیپ ها از نظر صفات عملکرد ریشه وقند ناخالص، ناخالصی های ریشه (سدیم، پتاسیم و ازت مضره) و شاخص بیماری ریزومانیا اختلاف معنی داری درسطح احتمال 5 درصد وجود دارد. در دو سال اجرای متوالی آزمایش، بین ژنوتیپ ها صفات درصد قند خالص وناخالص معنیدار نبودند. اثر متقابل سال در ژنوتیپ برای صفات عملکرد ریشه در هکتار، عملکرد قند خالص وناخالص در هکتار، ازت مضره و فرم ریشه، در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنی داری مشاهده گردید. اما در موردصفات دیگر از جمله درصد قند ناخالص، درصد قند خالص و بویژه شاخص بیماری ریزومانیا اختلاف معنی داری بینژنوتیپ ها مشاهده نگردید. این موضوع نشان میدهد که شرایط محیطی روی پایداری مقاومت رقم و هیبریدهایمورد مطالعه نسبت به بیماری ریزومانیا تاثیری نداشته است. نتایج حاصل از مقایسه میانگین صفات کمی وکیفی بینژنوتیپ ها نشان داد که اگرچه از نظر شاخص بیماری ریزومانیا بین ژنوتیپ های گرده افشان اختلاف معنی داری درسطح احتمال 5 درصد وجود نداشت اما ژنوتیپ 28283 برتری نسبی از نظر عملکرد ریشه و قند در هکتار نسبت بهسایر ژنوتیپ های گرده افشان داشت.

بیماری ریزومانیا، ژنوتیپ، چغندر قند، مقاومت