عباسعلی ابونوری - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
مژگان آذرفر - کارشناس ارشد علوم اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

نوسانات قیمت جهانی نفت و تاثیر آن بر درآمد کشورهای صادرکننده این سرمایه طبیعی، سبب تحولاتی در ساختار اقتصادی این کشورها شده و می تواند منجر به تغییر ترکیب تولید و به تبع آن تغییر ترکیب کالاهای صادراتی و وارداتی، در این گونه کشورها وردد. از سوی دیگر توجه به بخش نفت به عنوان منبع جذب ارز خارجی در کشورهای صادرکننده و اثر آن بر بخش کشاورزی این کشورها، بدین جهت حایز اهمیت می باشد که تحقیقات صورت گرفته حاکی از تضعیف این بخش با افزایش درآمدهای نفتی از طریق بیماری هلندی بوده و این مشکل بیشتر، در کشورهای غنی از نظر منابع طبیعی و ضعیف به لحاظ ساختارها و نهادها، اتفاق می افتد. در این تحقیق اثر درآمدهای نفتی بر ارزش افزوده بخش کشاورزی در کشورهای منتخب MENA با استفاده از روش GLS و داده های پانل در بازه زمانی 2013-1980 مورد آزمون قرار گرفته و تاثیر متغیرهایی همچون نرخ تورم، درآمد نفت، شاخص درجه باز بودن تجاری ، نیروی کار ، هزینه های دولت و زمین های تحت کشت بر ارزش افزوده بخش کشاورزی بررسی گردیده است. نتایج بیانگر این است که رابطه منفی و معناداری بین ارزش افزوده بخش کشاورزی با هزینه های دولتی ، درآمدهای نفتی و تورم در این کشورها وجود دارد. در حالیکه افزایش نیروی کار،آزادی تجاری و زمینه ای تحت کشت، دارای اثری مثبت بر ارزش افزوده بخش کشاورزی در این کشورها می باشند.

درآمد های نفتی ، کشاورزی ، ارزش افزوده ، پانل دیتا ، کشورهای MENA طبقه بندی JEL