ناهید خلیل نژاد - کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد انار، کرمان، ایران
محمد حسین سربی - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، ایران
محمد جمال نصیری زاده - کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، گروه فنی و مهندسی، دانشگاه پیام نور تهران، ایران

به باور اغلب صاحب نظران یکی از مهمترین شیوه های توانمندسازی دانش آموزان، روی آوردن به شیوه های جدید آموزشی است که مبتنی بر اصول و روش فراشناخت و تقویت مفهوم شایستگی است. از این رو پژوهش حاضر با هدف تبیین یک مدل برای تعیین روابط باورهای فراشناخت با ادارک شایستگی و خوش بینی دانش آموزان مقطع دبیرستان صورت گرفته است. این پژوهش از لحاظ نوع تحقیق کاربردی و از روش توصیفی- همبستگی است. گروه نمونه این پژوهش شامل 280 نفر از دانش آموزان دبیرستان شهرستان یزد ( 140 دختر، 140 پسر) بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای- چند مرحله ای و به صورت تصادفی انتخاب شدند. در مدل طراحی شده باورهای فراشناخت متغیر برونزا (مستقل)، ادراک شایستگی متغیر میانجی درون زا و خوش بینی متغیر درون زا (وابسته) در نظر گرفته شد. آزمودنی ها به پرسشنامه دموگرافیک، باورهای فراشناخت ( MCQ-30 )، ادراک شایستگی کودکان هارتر ( 1985 ) و خوش بینی شیر و کارور ( 1982) پاسخ دادند. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS-21 به توصیف ویژگی آماری و تحلیل عاملی اکتشافی و اطلاعات در محیط نرم افزار LISREL به مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل عامل تاییدی پرداخته شد. نقش میانجی متغییر ادراک شایستگی با استفاده از آزمون سبل مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داده است باورهای فراشناخت بر ادراک شایستگی تاثیر معنی دار دارد. همچنین ادراک شایستگی بر خوش بینی تاثیر معنادار و مستقیم دارد. همچنین طبق یافته های پژوهش، باورهای فراشناخت از طریق ادراک شایستگی بر خوش بینی دانش آموزان دبیرستانی تاثیر می گذارد.

باورهای فراشناخت، ادراک شایستگی، خوش بینی