نسرین بیرانوند - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی
ناصر کاظم خانلو - استادیار دانشگاه پیام نور همدان
هانیه منطقی - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد روانشناسی

خواب و رویا، از مسایل مهمی است که حکما و متکلمان و صوفیان و نیز روانشناسانو روانکاوان، پیرامون آن آرایی گونه گون ارایه داشته اند. نقل رویا، یکی از روشها و یا ابزارهای مورد استناد عارفان در اثبات نظریه های عرفانی است که از خواب و رویا به طرق مختلف و برای اهداف عرفانی خویش بهره برده اند. در این پژوهش پس از طرح نظر عرفای مختلف ذر معنی خواب و رویا به پژواک خواب و رویا در مثنوی پرداخته شده است. مولانا در مثنوی ضمن تعریفی از خواب و رویا، و اینکه خواب، میوه ی درخت روح، رشته ی پیوند عالم ملکوت، و مهمتر از همه کاشف حقایق است، به بحث راجع به گونه های رویا ( رویای صادقه، خوابهای پریشان) پرداخته و رویا را ابزاری برای بیان نظریه های عرفانی خویش قرارداده است.

عرفان، روانشناسی، مثنوی، معموی، مولانا