تقابل کنشی فرزانگان شوریده با گروه های اجتماعی در الهی نامه عطار با تکیه بر کنش های چهارگانه ماکس وبر

عطار نیشابور از شاعران برجسته قرن ششم در دوره ای خاص از نظر ادبی و اجتماعی می زیست. به همین دلیل آثارش بیانگر اجتماع عصر شده و پیوند بین ادبیات و جامعه را برقرار کرده است. نظرات ارزنده ماکس وبر حقوق دان و جامعه شناس آلمانی قرن نوزده و بیست درباره کنش اجتماعی و نظریه فرهنگی اش قابل توجه بوده است. مفهوم عقلانیت در کانون نظریه فرهنگی ماکس وبر قرار دارد و او در تبین شکل گیری زندگی اجتماعی و عجیب و منحصر به فرد مدرن غربی به عقلانیت اشاره کرده است از دید وی رفتار و کنش انسان ها در جوامع گوناگون وقتی فهمیدنی است که فقط در چارچوب باورها و ارزش های حاکم برآن ها باشد. همینامر پژوهنده را بر آن داشت تا با پژوهشی نظری و بین رشته ای ادبیات و جامعه شناسی و کارکرد تقابل کنش های عقلای مجانین با گروه های دیگر اجتماعی در الهی نامه عطار براساس کنش های چهارگانه ماکس وبر و نوع عقلانیت حاکم بر این حکایات به پاسخ پرسش اساسی خود که تفاوت عمده کنشی دیوانگان درارتباط با سایر اقشار بوده برسد. هم چنین مشخص شد که عقلای مجانین در الهی نامه عطار و ارتباطشان با مردم عادی و عقلانیت کنشی هریک دردسته بندی کنش های چهارگانه وبر قابل بررسی است.

Keywords:

عطار , وبر , کنش های چهار گانه , عقلای مجانین