فاطمه محمدی - دکترای فقه و حقوق، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علی آباد کتول

بیتردید، موضوع آلودگی محیط زیست یکی از مهمترین معضلاتی است که انسان معاصر را با چالشهای جدی روبه رو کرده است. این مساله از آن جهت دارای اهمیت است، که علایم تهدیدکننده حیات آشکار شده و نسل حاضر و آینده را به دلیل آلودگیهای گسترده زیستمحیطی، با تهدید مواجه ساخته است. از سوی دیگر، انسان بدون داشتن محیط زیستی امن و سالم، قادر نخواهد بود به زندگی طبیعی خود ادامه دهد. به همین جهت، حفظ و حمایت از محیط زیست و سالم نگهداشتن آن، بهعنوان یکی از مهمترین نیازهای اساسی برای ادامه حیات، مورد توجه و عنایت همگان قرار گرفته است. به دیگر سخن حق بهرهمندی از محیط زیست را بایداز مصادیق مهم حقوق بشر یاد نمود، که شرع مقدس در آموزههای خود و در قرآن کریم ضمن یادآوری این مطلب، بر مصونیت طبیعت و منابع طبیعی و تعادل زیستمحیطی از هر گونه تجاوز و تعدی تاکید ورزیده است و بر این اساس، تجاوز و تعدی به طبیعت را فساد در زمین دانسته که عذاب اخروی و مسیولیت دنیوی را در پی خواهد داشت . اسلام برای حفاظت از محیط زیست احکام و آداب خاصی دارد که این احکام و آداب به عنوان راهکارهایی در حوزههای مختلف عملکرد انسان در رابطه با طبیعت، موردارزیابی قرار گرفته است. در این نوشتار، مبانی فقهی حق بهرهمندی از محیط زیست سالم، از دیدگاه شرع مقدس مورد بحث و بررسی قرار میگیرد

محیط زیست، حفاظت، فقه، حقوق