رابطه بین رقابت در بازار محصول و شاخص های بازدهی در صنایع مختلف بورس اوراق بهادار تهران

وجود ساختار انحصاری و رقابتی علت بروز یکسری از رفتارهای مبتنی بر انحصار و رقابت شده و این رفتارهای متفاوت، منجر به عملکرد اقتصادی متفاوت می شود. به عبارت دیگر ساختار انحصاری و رقابتی بر عملکرد بنگاه ها و صنایع تاثیر می گذارد. در نتیجه بررسی این ارتباط از اهمیت بالایی برخوردار است. از طرف دیگر تاکنون اقدامات بسیاری برای شناخت بازار سرمایه و عوامل تاثیرگذار بر ریسک و بازده اوراق بهادار در قالب الگوهای قیمت گذاری تعادلی و عاملی صورت گرفته است، ولی پیوند تیوریک میان رقابت در بازار محصول و بازده عادی و غیر عادی سهام، از موضوعاتی است که مورد شناخت و پرداخت چندانی قرار نگرفته است. از این رو، در مطالعهبه بررسی رابطه بین رقابت در بازار محصول و شاخص های بازدهی در صنایع مختلف بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل داده های ترکیبی، آزمون مقایسه ای جفت میانگین های تیماری دانکن و رگرسیون کمترین مربعات طی دوره 1387-91 پرداخته شد. نتایج نشان داد که بین شاخص های رقابت محصول بین شرکت ها در صنایع مختلف تفاوت معناداری دارد، بین شاخص های رقابت محصول با بازدهی سالانه شرکت ارتباط معناداری دارد، بین شاخص های رقابت محصول با بازدهی غیر عادی شرکت ارتباط معناداری دارد، بین شاخص های رقابت محصول با بازده حقوق صاحبان سهام ارتباط معناداری دارد، ارتباط بین رقابت محصول با شاخص های بازدهی دربین صنایع مختلف متفاوت است. همچنین از آنجاکه در اقتصاد ایران برخلاف کشورهای پیشرفته، رقابت به مفهوم واقعی بین بنگاه های اقتصادی شکل نگرفته است، انحصار باعث افزایش سودآوری بنگاه ها شده و نتایج بدست آمده از تحقیق حاضر عمدتا با یافته های مطالعات خارجی همخوانی نداشته و با یافته های مطالعات داخلی همخوانی دارد. از این رو به محققان پیشنهاد می شود به بررسی راهکارهای اساسی و عملیاتی جهت ایجاد فضای رقابتی در بین بنگاه های تولیدی کشور بپردازند

Keywords:

بازده سالانه سهام , بازده غیرعادی سهام , شاخص هرفیندال – هریشمن , شاخص تمرکز