عسگر خادم وطنی - عضو هیات علمی دانشگاه صنعت نفت
مهدی رستمی - عضو هیات علمی دانشگاه صنعت نفت
زهرا احمدی - کارشناس ارشد از دانشگاه صنعت نفت

در سال های اخیر تولید عظیم منابع غیر متعارف گاز شیل در آمریکا، تاثیر به سزایی در کاهش قیمت گاز طبیعی در بازار منطقه ای گازهنری هاب آمریکا داشته است. این مقاله، چگونگی اثر تولید شیل های گازی آمریکا بر بازار منطقه ای گاز در آسیا و نیزرابطه بازار گاز و بازار نفت را در این منطقه بررسی میکند. این مطالعه با ارایه تعریف کلی از گاز شیل، به وضعیت تولید و بهرهبرداری از گاز شیل در نقاط مختلف جهان میپردازد و بازار گاز و نفت آسیا را با تمرکز بر بازار انرژی ژاپن بررسی میکند. اینتحقیق، از داده های ماهیانه قیمت های گاز و نفت در منطقه آسیا و تولید گاز شیل ازژانویه 2003 الی دسامبر 2014 بهرهگرفته است. در قسمت روش شناسی این مطالعه، نتایج بررسی پایایی متغیرها با استفاده از آزمون های دیکی فولر و فیلیپس پرون حاکی از آن است که همه متغیرها با یک بار تفاضل گیری پایا میشوند، بجز تولید گاز شیل که با دوبار تفاضل گیری پایامی شود. سپس نتایج بررسی هم انباشتگی متغیرها با آزمون یوهانسون جوسلیوس - نیز نشان دهنده آن است که متغیرها همانباشته یا به عبارتی دارای رابطه بلندمدت می باشند. برای بررسی رابطه بین متغیرها از مدل تصحیح خطای برداری ) VECM )و برای بررسی رابطه علیت بین متغیرها از آزمون تودا یاماموتا استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که بین قیمت گازژاپن و قیمت نفت در بازار آسیا هم رابطه کوتاه مدت و هم رابطه بلند مدت معنی داری وجود دارد، اما این رابطه یک رابطه یکطرفه و از قیمت نفت به سمت قیمت گاز می باشد. همچنین براساس نتایج تجربی این مطالعه، رابطه مثبت معنی داری بینتولید گاز شیل آمریکا با قیمت گاز آسیا وجود دارد؛ که در توضیح آن میتوان گفت که رابطه مثبت بین این دو متغیر به خاطرتفاوتهای ساختاری و نحوه قیمت گذاری گاز در بازار منطقه ای گاز آسیا و بازار گاز هنری هاب آمریکا میباشد. در نهایت، با توجه به نتایج تحقیق میتوان گفت که قیمت بازار نفت آسیا بر میزان تولید گاز شیل آمریکا اثرات کاهشی نسبتا مهمی داشته است.

VECM بازار - گاز ژاپن - بازار نفت آسیا - گاز شیل/