تجزیه ژنتیکی زودرسی در نخود Cicer arietinum L.با استفاده از تجزیه میانگین نسل ها

این آزمایش به منظور تعیین نحوه عمل ژن برای صفات تعداد روز تا 50درصد گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی،ارتفاع بوته، وزن 100دانه، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه در بوته در نخود کابلی انجام گرفت. در این بررسی، ارقام ایرانی آرمان، هاشم و ارقام خارجی ILC588 ، ICCV2 و ILC3279 انتخاب و بصورت مستقیم با هم تلاقی داده شدند. چهار نسل حاصل از هر تلاقی (BC2, BC1, F2, F1 (و والدین P1 و P2 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت گردید. برای والدین (P2, P1 (و نتاج نسل اول (F1 (15 بوته، برای نسلهای تلاقی برگشتی (BC1 و BC2 (30 بوتهو برای نتاج نسل دوم (F2 (60 بوته در هر تکرار، برای تمام صفات مورد ارزیابی قرار گرفت. از آزمون مقیاس وزنی و کایمربع برای برآورد عمل ژن استفاده شد. در بیشتر تلاقیها، کایمربع مدل ساده سهپارامتری افزایشی-غالبیت برایاغلب صفات بهجز ارتفاع بوته معنیدار شد که حاکی از حضور اثرات متقابل غیر آللی در توارث این صفات است. برای صفات تعداد روز تا 50درصد گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه در بوته، هر دوی اثر ژنتیکی افزایشی [d [و غالبیت [h [معنیدار شد. حضور معنیدار اثر غالبیت[h [و اثرات متقابل غالبیت در غالبیت [l [باارزش مقداری بالا در مدلهای برازشیافته برای این صفات، حاکی از اهمیت بیشتر اثرات ژنتیکی غیر افزایشی در توارث این صفات است، لذا انتخاب در نسلهای اولیه برای این صفات، موفقیتآمیز نخواهد بود. برای صفات ارتفاع بوته و وزن100دانه، اثرات ژنتیکی افزایشی نقش پررنگتری را ایفا میکنند. بدین لحاظ انتخاب در نسلهای اولیه برای این صفات امیدوارکننده است.

Keywords:

اثرات افزایشی , اثرات غالبیت , تجزیه میانگین نسلها , نخود