بررسی جوانه زنی ژنوتیپهای عدس (Medik culinaris Lens )تحت رژیمهای دمایی و تنش خشکی

جوانهزنی و سبزشدن سریع بذر، یک عامل مهم تعیینکننده عملکرد نهایی گیاهان است. تنشهای خشکی و دمایی، مهمترین عوامل غیرزیستی تهدیدکننده گیاهان بهویژه عدس میباشند. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر تیمارهای مختلف دمایی (شامل 5 ،10 ،15 ،20 ،25 و 30درجهسانتیگراد) و چهار سطح خشکی (شامل پتانسیلهای 4 ، -8،-12 -و 16-بار) بههمراه شاهد (صفر) بر درصد و سرعت جوانهزنی ژنوتیپهای عدس انجام شد. آزمایش در محیط کنترلشده بهصورت اسپلیتپلاتفاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تعداد بذرهایجوانهزده بهصورت روزانه ثبت گردید و درصد و سرعت جوانهزنی محاسبه شد. هیچیک از ژنوتیپها در پتانسیلهای آب 8 ، -12 -و 16-بار، جوانهزنی نداشتند و لذا سطوح فوق از آزمایش حذف شدند. نتایج نشان داد که دما، تنش خشکی وبرهمکنش دما و تنش خشکی، تاثیر معنیداری بر درصد و سرعت جوانهزنی ژنوتیپهای عدس داشتند. در تیمارهایدمایی پایین و بالا، درصد و سرعت جوانهزنی در ژنوتیپهای عدس، کاهش یافت. همچنین درصد و سرعت جوانهزنی تمام ژنوتیپها در مواجهه با تنش خشکی نسبت به شرایط مطلوب، کاهش نشان داد. در واقع، تنش خشکی موجب گردید تافرایندهای فیزیولوژیک و متابولیک جوانهزنی، تحت تاثیر قرار گرفته و میزان و سرعت انجام آنها کاهش یابد. از طرفی فرایندهای جوانهزنی، اغلب آنزیمیو فعالیت آنزیمها نیز متاثر از دما است. بهطورکلی متوسط دامنه دمای مطلوب برای جوانهزنی این ژنوتیپها در شرایط تنش و بدون تنش، مشابه و حدود 15 تا 20درجهسانتیگراد برآورد شد.

Keywords:

تنش خشکی , رژیم دمایی , سرعت جوانهزنی , عدس