عبداله ایمان مهر - عضو هیات علمی (استادیار) گروه مهندسی بیوسیستم، دانشکده کشاورزی دانشگاه اراک
ناصر گنجی خرم دل - عضو هیات علمی (استادیار) گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه اراک

تحقیق حاضر، با هدف بررسی تاثیر پنج روش آبیاری شامل آبیاری قطرهای زیرسطحی، قطرهای سطحی، بارانی سنترپیوت، بارانی ثابت و آبیاری سطحی اصلاحشده و چهار سطح نیاز آبی گیاه شامل 50 ،75 ،100 و 125درصد بر خصوصیات فیزیکی، مکانیکی و بیولوژیکی دانه لوبیای قرمز (رقم ناز) انجام شد. آزمایشها بهصورت فاکتوریل در قالببلوکهای کامل تصادفی با سهتکرار اجرا گردید. در این تحقیق پارامترهای ابعاد، قطر متوسط هندسی، کرویت، حجم، سطح ، دانسیته حجمی، دانسیته واقعی، تخلخل، سختی دانه، زاویه استقرار، ضریب اصطکاک، شاخص شناوری، درصدجوانهزنی و قدرت دانه اندازهگیری شد و اثر تیمارهای آزمایش بر فاکتورهای فوق بررسی گردید. نتایج نشان داد که بزرگترین ابعاد دانه و قطر هندسی لوبیا با سیستم آبیاری قطرهای زیرسطحی و کمترین ابعاد دانه با سیستم آبیاری بارانیسنترپیوت بهدست آمد. تنها نیاز آبی و اثر متقابل آن با سیستم آبیاری اثرات معنیداری را بر درصد کرویت دانه نشانداد. مقادیر دانسیته حجمی تحت سیستم آبیاری سطحی بیشترین مقدار (722گرم بر لیتر) و تحت سیستم آبیاری قطرهای زیرسطحی کمترین مقدار (689 گرم بر لیتر) بود. دانسیته واقعی، درصد تخلخل و شاخص شناوری توسط تیمارهایآزمایش تحت تاثیر قرار نگرفتند. بیشترین رطوبت دانه متعلق به دانههای تولیدی تحت سیستمهای آبیاری بارانی ثابت و محور گردشی (4/16 و 16درصد) بود. وزن صددانه و حجم دانه با افزایش مقدار آب مصرفی روند صعودی داشتند. ) 876 ،تحت سیستم آبیاری قطرهای زیرسطحی و با بیشترین میزان آب مصرفی برابر mm3 بیشترین حجم دانه لوبیا ( 125درصد نیاز آبی بهدست آمد. بیشترین زاویه استقرار دانهها برابر 2/23درجه و ضریب اصطکاک 387/0 ،تحت سیستمآبیاری قطرهای زیرسطحی و کمترین زاویه استقرار برابر 4/20درجه و ضریب اصطکاک استاتیکی برابر 355/0 تحت آبیاری سطحی اصلاحشده حاصل گردید. سختی دانه تحت تاثیر هیچیک از تیمارهای مقدار آب مصرفی و سیستمهای 5/61 (در سیستم آبیاری زیرسطحی و کمترین مقاومت دانه mm2/N آبیاری قرار نگرفت. بیشترین سختی دانه ( 3/56 (در سیستم آبیاری سطحی حاصل گردید. نتایج آنالیز آماری خصوصیات بیولوژیکی نشانداد که تنها mm2/N) سیستم آبیاری اثر معنیداری بر درصد جوانهزنی دانه دارد و بیشترین درصد جوانهزنی برابر 7/94درصد مربوط به دانههای تولید شده تحت سیستم آبیاری سطحی اصلاحشده و پس از آن آبیاری قطرهای زیرسطحی، قطرهای سطحی، بارانی ثابت و در نهایت سیستم بارانی سنتر پیوت بود.

خواص بیولوژیکی، خواص فیزیکی، خواص مکانیکی، سیستمهای آبیاری، کمآبیاری، لوبیای قرمز