کمال مقتدایی - دانشجوی دکترای روانشناسی سلامت، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
عفت نوروزی - دانشجوی دکترای روانشناسی سلامت، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
مجتبی انصاری شهیدی - استادیار، گروه روانشناسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

اعتیاد به عنوان بیماری دوران جوانی، پیچیده و چند بعدی است و بر وضعیت جسمانی و کارکردهای روانی، اجتماعی وخصوصا شناختی افراد اثرگذار است. در این راستا،هدف ازاین پژوهش،ارزیابی کارکردهای نوروپسیکولوژیک در مصرف کنندگان مواد با توجه به نوع ماده مصرفی، مدت مصرف و تحصیلات افراد بود. از نظر هدف، یک پژوهش بنیادی واز نظر روشعلی مقایسه ای است. جامعهی آماری شامل کلیه مصرف کنندگان شیشه، هرویین و متادون در شهراصفهان در سال 1394 بود - که به مراکز درمانی، نگهداری )کمپ( و کلینیک های روانپزشکی و ترک اعتیاد مراجعه مینمودند. روش نمونهگیری سه گروهشیشه، هرویین و متادون به صورت هدفمند بود و گروه کنترل به صورت تصادفی انتخاب شدند. در نهایت 100 نفر به صورت تصادفی در چهار گروه شیشه ) 25 نفر(، هرویین ) 25 نفر( و متادون ) 25 نفر( با توجه به معیارهای وابستگی به مواد DSM-IV-TR و گروه کنترل ) 25 نفر( انتخاب شدند و بر اساس آزمون های نوروپسیکولوژیک برج لندن و استروپ مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد متغیرهای نوع مصرف مواد)هرویین، شیشه و متادون( و مدت مصرف پیشبین های مناسبی برای کارکردهای اجرایی افراد مصرف کننده مواد می باشد اما میزان تحصیلات پیش بین مناسبی برای کارکردهای اجرایی مصرف کنندگان نبود. مصرف مواد مخدر موجب تغییر ساختار و عملکرد نواحی مغزی به خصوص قشرفرونتال و پره فرونتال شده و در نتیجه باعث نقص در کارکردهای نوروپسیکولوژیک این نواحی می شود.

کارکردهای نوروپسیکولوژیک، مواد مخدر، مدت مصرف، تحصیلات