محمدجواد سامی - استادیار دانشگاه شیراز

در این نوشتار سخن از تاثیر اجتماعی حکیم سبزواری (1288-1212ه.) است و بر این نکته تصریح می شود که چهره های معروف به عنوان فعالان حوزه فقاهت و مدیریت حوزه و جهاد نتوانسته اند به این مرتبه از تاثیر در جامعه نایل شوند. این دوره صد ساله که با تحول اساسی در اروپا همراه است با سلطنت آغامحمدخان قاجار (1193ه.) آغاز و تا پادشاهی مظفرالدین شاه قاجار 1313ه. ادامه دارد مشاهیری چون شیخ مرتضی انصاری (1281-1214ه.)، آخوند خراسانی ( 1329-1255ه.)، میرزای شیرازی متوفای 1312ه. و شیخ فضل االله نوری فعال نهضت مشروط و از مدیران فعال آن عصر در این دوره به سر می برند. در این مقاله که به روش تحقیقی کتابخانه ای تهیه شده آن است که ملاهادی سبزواری و شاگردانی چون ملاحسین قلی همدانی با رویکرد به علم با وجود دوری از مراکز قدرت از محبوبیت و تاثیر مناسبی در میان جامعه برخوردار بوده اند و بر خردگرایی جمعی پای فشرده اند.

حکیم سبزواری، خردگرایی، تاثیر اجتماعی