تطبیق و مقایسه عشق و عرفان در غزلیات حافظ و خواجوی کرمانی

پژوهش حاضر به مقایسه ی تطبیقی دو موضوع مهم عشق و عرفان در غزلیات حافظ و خواجوی کرمانی با توجه به اینکه دوره های تاریخی آن دو نزدیک به هم بوده و حدود 40 سال هم زمانی دارند، می پردازد. از دیدگاه اندیشه و تفکر، با تفحصص در دیوان غزلیات این دو شاعر معلوم می شود که حافظ تا چه اندازهاز مکتب فکری شاعر کرمانی تاثیر پذیرفته است. از لحاظ سبک شناسی، شعر خواجو و حافظ در زمره سبک عراقی به شمار می آید اما از لحاظ زبان، گستره واژگانی حافظ بیشتر از خواجوست و این گستردگی به حیطه ی مضمون هم کشیده می شود.در مورد ساخت غزل خواجو به شیوه ارتباط معنایی ابیات غزل وفادار مانده است، حال آنکه شاعر شیرازی برای نخستین بار، نوعی پراکندگی معنایی را در غزل ایجاد کرد و از این طریق به سبک ماندگار خود تشخیص داد. حافظ به مسایل اجتماعی و سیاسی جامعه خود واکنش زیادی نشان داده است اما خواجو درمقایسه با حافظ و با توجه به تطور غزل تا زمان او، از این مقوله دوری نموده و به طور کلی مسایل اجتماعی به نحو بارز و مستقل در غزلیات او نمودی ندارد.

Keywords:

هستی شناسی , پیر خرابات , عرفان , عشق , معرفت آموزی , عشق ازلی , زهد ریایی