مهسا رستمی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد
مجید اولیاء - دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

در این پژوهش، فرآوردههای جامد (ورمیکمپوست) و مایع (ورمتی، ورمیواش، مایع سلومی) مشتق از کرم خاکی foetida Eisenia علیه نماتد ریشه اولویت به شمار میرود. در این راستا استفاده از پتانسیل ضد میکروبی فرآوردههای گوناگون کرم خاکی طی سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است . امروزه کنترل زیستی نماتدهای ریشهگرهی با هدف کاهش اثرات خطرناک سموم شیمیایی از جمله تهدید سلامت بشر و آلودگی محیط زیست یک گرهی javanica Meloidogyne بر اساس بررسی شاخصهای رشد گوجهفرنگی و تکثیر نماتد در شرایط گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت و نیز اثر ورمیکمپوست بر بیماریزایی سطوح مختلف مایه تلقیح نماتد بررسی گردید. با اضافهسازی این فرآوردهها به گلدانها و بررسی شاخص رشدی گیاه و بیماریزایی نماتد مشخص شد که تمامی تیمارها با شاهد دارای اختلاف معنیدار بوده و به خوبی تعداد گالها و جمعیت نماتد را کاهش دادهاند. بهترین ترکیب برای کنترل بیماری، ورمتی 100 درصد میباشد و بیشترین میزان رشد گیاه مربوط به تیمار ورمیکپوست همراه با ورمیواش است. با بررسی تاثیر ورمیکمپوست بر بیماریزایی سطوح مختلف نماتد مشخص شد که ورمیکمپوست در مقایسه با تیمارهای بدون این فرآورده باعث افزایش رشد گیاه بیمار و نیز باعث کاهش تکثیر نماتد میگردد و خسارت ناشی از نماتد را کاهش میدهد. نتایج کلی این تحقیق حاکی از پتانسیل بالای این فرآوردههای کرم خاکی در کنترل زیستی نماتدهای ریشهگرهی میباشد.

foetida Eisenia ،javanica Meloidogyne ،مایع سلومی، ورمتی، ورمیواش