ملاحظه شهود در آثار هنری و مقایسه با مفهوم آن در نقد عقل محض کانت

کشف و شهود از گواراترین و رازآمیزترین جلوه های حیات دینی بشر است. بازشناسی ماهیت و سرشت آن، ارزش معرفتی،سنجه های تشخیص سره از ناسره در میان انبوه دعاوی، باعث دلمشغولی بسیاری از اندیشمندان و خردورزان شده است.اثر هنری با ریشه گرفتن از شهود استعلایی و حسی هنرمند از یکسو و درک آن از سوی مخاطب، جاودان و یگانه می شود. شهود ، حقیقت ذهن هنرمند و در نهایت حقیقت اثر هنری را آشکار می سازد. مبحث شهود در اندیشه بسیاری ازاندیشمندان پرقدر بوده و این مقاله بر مفهوم شهود در ساختار معرفتی کانت تمرکز کرده است. شهود ، از بنیادی ترینمفاهیم فلسفه ایمانویل کانت است و تا حد یک زیرساخت، نقش محوری در نظام معرفتی کانت ایفا می کند. کانت برشهود حسی و قرا ردادن ذهنیت به عنوان درون مایه اصلی اثر هنری تاکید دارد و این نگرش، در شکل گیری مکاتب و آثاربزرگ هنری در دوران مدرنیسم و حتی پست مدرن راه گشا بوده است. در بررسی آثار هنری، حضور و مواجهه شهود درمثلث اثر هنری، هنرمند و مخاطب را شاهد هستیم. تاثیر شهود در ادراک اثر هنری و روند فهم و درک اثر هنری و آفرینشمنسوب به آن نقشی مهم یافته است.این مقاله در نظر دارد منزلت شهود را در پیدایش آثار هنری مشخص و با استناد به تعریف کانت از مفهوم شهود در نقداول (نقد عقل محض)، جایگاه آن را در آثار هنری تبیین و آشکار کند. فرضیه مقاله بر این استوار است که آثار هنریمحصول کشف و شهود بوده و هنرمند با فعل یگانه ذهن خویش، یعنی شهود استعلایی دست به خلق اثر هنری زده است.بر اساس تعریف کانت از مفهوم شهود در نقد اول، شهود چیزی نیست جز آگاهی مستقیم از معنایی که در ذهن حاضر استو در شهود هنری این نگرش کانتی نقشی اساسی دارد و به همراه نبوغ هنرمند به ارتباط و تسخیر مخاطب می پردازد. اینپژوهش به شیوه تحلیلی- توصیفی، با بهره گرفتن از کتب و مقالات به تحلیل داده ها پرداخته است.

Keywords:

نقد اول کانت (نقد عقل محض) , شهود کانتی , آثار هنری , شهود در آثار هنری