بررسی شرایط سینوپتیکی و ترمودینامیکی توفان تندری منجر به سیل شدید 28 تیرماه سال 1394 در البرز مرکزی

توفان های تندری نوعی از توفان است که عموما با ابرهای همرفتی و معمولا با سیلاب های لحظه ای وگاهی تگرگ و باد شدید همراه هستند. ابرهای مربوط به توفان های همرفتی در بیشتر مناطق مشاهدهمی شوند، اما درصد کوچکی از این توفان های همرفتی تولید شرایط هوای سخت و سیل های ناگهانی رامی کنند و خسارات زیادی به بار می آورند. یکی از این توفان های تندری مرگبار، توفان تندری 28 تیرماه1394 است که دارای خسارات مالی و جانی فراوانی بود. در این پژوهش به بررسی شرایط سینوپتیکی وترمودینامیکی این توفان تندری پرداخته شده است. هدف از انجام این پژوهش پیش بینی احتمال وقوعتوفان تندری، تعیین شدت توفان احتمالی، تعیین مکان توفان همرفتی و ارتباط آن با سامانه های سینوپتیکی بوده است. در این راستا از داده های NCEP/NCAR، تصاویر ماهواره ای NOVA/AVHRR، داده های جو بالا و نرم افزارهای RAOB, ENVI, GRADS و ArcGIS برایرسیدن به اهداف فوق استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که شرایط سینوپتیکی مساعد برای وقوعتوفان تندری ازجمله کم فشار تراز دریا، ناوه تراز میانی، همگرایی رطوبت و وجود رطوبت در لایه هایپایینی جو وجود دارد. همچنین هسته اصلی توفان که بین کرج و قزوین قرار دارد با مرکز بیشینه امگای منفی تراز 500 هکتوپاسکال منطبق است. نتایج شاخص های ناپایداری برای ساعت 00UTC نشان داد که شاخص های JI, KI, KO و VT شدت ناپایداری را قوی و توفان همرفتی شدید را پیش بینی کرده اند. 6 شاخص نیز ناپایداری (توفان همرفتی) متوسط و فقط دو شاخص توفان همرفتی ضعیف را پیش بینی کرده اند. نرم افزار RAOB حداکثر سرعت قایم در این ساعت را 30 متر بر ثانیه برآورد کرده است که نشان دهنده صعود شدید و در نتیجه وقوع توفان تندری شدید است.

Keywords:

سیل , سینوپتیک , شاخص های ناپایداری , توفان تندری , البرز مرکزی