غلامعباس فلاح قالهری - استادیار اقلیم شناسی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، خراسان رضوی، ایران
رضا اسماعیلی - استادیار اقلیم شناسی، دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران
فهیمه شاکری - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی شهری، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، خراسان رضوی، ایران

زمینه و هدف: امروزه شاخص های مرتبط با فیزیولوژی انسان در مطالعات زیست اقلیم جایگاه ویژه ای دارند. از جمله این شاخص ها، شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET) است. در تحقیق حاضر روند تغییرات تنش های گرمایی ایران، که پایه و اساس برنامه ریزی ها به ویژه در زمینه سلامت و محیط است. در 4 ناحیه اقلیمی ایران طی نیم قرن اخیر مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش بررسی: داده های مورد نیاز جهت محاسبه تنش های گرمایی در مقیاس روزانه از تاریخ 1961/11 تا 2010/12/31 به مدت 50 سال از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. سپس شاخص PET برای هر روز محاسبه و مقادیر بالاتر از 35˚C به عنوان روزهای وقوع تنش گرمایی شناسایی شد. در مرحله بعد، فراوانی روزهای همراه با تنش گرمایی برای دوره گرم سال استخراج و روند آنها با آزمون Mann-Kendall مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: روند تغییرات فراوانی وقوع روزهای همراه با تنش گرمایی در ایستگاه های مشهد، اصفهان در تبریز طی فصول بهار و تابستان افزایشی بوده است. به عبارت دیگر، بیشترین میزان تغییر پذیری مثبت نسبت به میانگین بلند مدت در این شهرها رخ داده است. همچنین بیشترین فراوانی روزهای گرم متعلق به ایستگاه های بندرعباس و رشت بوده است که نزدیکی این ایستگاه ها به دریا و تبخیر بالا را می توان از دلایل اصلی آن به شمار آورد. نتیجه گیری: دهه 1990-1980، بیشترین روزهای وقوع تنش گرمایی را به خود اختصاص داده است. روند صعودی وقوع تنش های گرمایی در ایستگاه های مورد مطالعه ضرورت توجه به مسیله تنش های گرمایی و شیوع امراض (حمله گرمایی، سنکوپ و کرامپ عضلانی) را از بعد برنامه ریزی و مدیریت بحران، بیشتر می کند. است. در تحقیق حاضر روند (PET) اخ صها، شاخص دمای معادل فیزیولوژیک

تغییر اقلیم، تنش گرمایی، شاخص دمای معادل فیزیولوژیک