مهدی مختاری - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران
اکبر صالحی وزیری - گروه مهندسی بهداشت محیط، ناظر و بهره بردار تصفیه خانه فاضلاب شهری یزد، یزد، ایران
طاهره زارعی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران
ماهرخ جلیلی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران

زمینه و هدف: لجن آبگیری شده فاضلاب نوعی محصول فرعی در فرایند تصفیه فاضلاب است که در صورت عدم مدیریت مناسب می تواند مشکلات بهداشتی و زیست محیطی ایجاد کند. مطالعه حاضر با هدف تعیین قابلیت کمپوست شدن لجن آبگیری شده تصفیه خانه فاضلاب شهری یزد به روش ویندرو با تیمارهای مختلف انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه، لجن آبگیری شده فاضلاب با دو تیمار پسماند کشاورزی (کاه) و پسماند سبز (باغبانی) به ترتیب با نسبت وزنی 20:1 و 10:1 (پسماند کشاورزی: لجن ابگیری شده و پسماند سبز: لجن ابگیری شده) برای رسیدن به نسبت C/N:20 مخلوط و ویندروهایی به طول 2m، عرض 75cm و ارتفاع 1/5m ساخته شد. فرایند کمپوست سازی از طریق اندازه گیری پارامترهای دما، رطوبت، جامدات فرار، خاکستر، EC, pH، کربن آلی و برآورد نسبت C/N کنترل و در نهایت با مقادیر استاندارد اعلام شده توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مقایسه گردید. یافته ها: پس از گذشت 100 روز از شروع فرایند کمپوست سازی نسبت C/N در تیمار پسماند سبز به 6/25±13/08 و در تیمار پسماند کشاورزی به 5/35±15/46 رسید. مقدار جامدات فرار در تیمار پسماند سبز 14/01±19/8 درصد و در تیمار پسماند کشاورزی 16/06+20/71 درصد کاهش یافت. میزان EC در هر دو تیمار روند افزایشی داشت. نتیجه گیری: کمپوست سازی منجر به بهبود شاخص های کود آلی در لجن آبگیری فاضلاب با هر دو تیمارشد. به هرحال ویندرو حاوی پسماند سبز از لحاظ زمانی زودتر از ویندرو حاوی پسماند کشاورزی به استانداردهای تعیین شده کمپوست رسیده، رسید.

کمپوست، لجن آبگیری شده یزد، عوامل حجیم کننده، پسماند سبز، پسماند کشاورزی