بهروز علیزاده بهبهانی - دانشجوی دکترا گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
علی الغونه - دانشجوی دکترا، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
فریده طباطبایی یزدی - استاد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
فخری شهیدی - استاد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

در این پژوهش اثر حلالهای آب، اتانول، متانول و گلیسیرین هر کدام در پنج سطح (صفر، 31/25، 83/33، 125 و 250 میلی لیتر ) با استفاده ازهندسه مخلوط برای استخراج عصاره برگ گیاه حرا استفاده شد. از مدل چندجملهای شف و بهینه سازی عددی به منظور مدل سازی و بهینه سازیعصاره استفاده گردید. مدل چند جمله ای شف به طور معنی داری قادر به پیش بینی بازده حاصل از استخراج عصاره برگ حرا میباشد (میزان ضریب تبینو ضریب تبین اصلاح شده به ترتیب 0/94 و 0/84 وغیر معنیدار بودن آزمون ضعف برازش و مقدار اندیس F؛ (14/62) نشان دهنده صحت مدل برای پیش بینی بازدهی عصاره می باشد). به علاوه میزان ضریب تغییرات 14/6% محاسبه شد که نشان دهنده تکرار پذیری قابل قبول برای داده های آزمایشی است. میزان تابع مطلوبیت بهینه سازی 0/94 محاسبه شد که نشانگر صحت عملیات بهینه سازی می باشد. بر این اساس، فرمولاسیون بهینه حاوی گلیسیرین (صفر میلی لیتر)، آب (28/22 میلی لیتر)، متانول (59/83 میلی لیتر) و اتانول (161/95 میلی لیتر) بود. اثر ضدمیکروبی عصاره های برگ گیاه حرا بر سه باکتری Enterococcus faecium ATTC 51559 ،Listeria innocua ATTC 33090 و Escherichia coli ATTC25992 به سه روش (انتشار در آگار به کمک دیسک، حداقل غلظت ممانعت کننده رشد و حداقل غلظت کشندگی) در هشت غلظت مختلف بررسی شد . نتایج نشان داد بیشترین اثر بازدارندگی بر Listeria innocua و بالاترین میزان مقاومت در برابر عصاره، مربوط به Escherichia coli بود، همچنین با افزایش غلظت عصاره ها قطر هاله بازدارندگی بطور معنی داری (P<0/05) افزایش یافت.

حرا، بهینه سازی، هندسه مخلوط، اثر ضدمیکروبی