سیدحسن وحدتی شبیری - استادیار دانشگاه قم

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و اهتمام مسیولین نظام به قانونیت بخشیدن به نهادهای حقوق اسلامی، مسایلی مطرح شد که در فقه سابقه طرح نداشت. فقیهان معاصر برای پاسخ گویی به این مسایل، تلاش وافری به خرج داده و پاسخهایی فرا روی قانون گذار و دستگاه قضایی کشور نهادند. این پاسخها در همه موارد یکسان نبوده و احیانا اختلاف نظر فقهی مشاهده می شود. از جمله مسایل یاد شده مساله خسارت مازاد بر دیه است که هر چند تاکنون بحثهایی درباره آن انجام یافته و استفتایاتی نیز صورت گرفته است، ولی هنوز برخی از جوانب آن تاریک مانده و نیازمند کنکاش بیشتر از سوی محققان این عرصه است. پژوهش حاضر به مبنا و قلمرو خسارت زاید بر مقدار دیه پرداخته و در آن علاوه بر ماهیت حقوقی دیه، دیدگاه های مختلف درباره موضوع را مورد بررسی قرار داده و مصادیق گوناگون خسارت زاید بر دیه را از نظر فقهی و حقوقی ارزیابی کرده است.

دیه، خسارت، خسارت زاید بر دیه، مسیولیت مدنی