تعیین مناطق هم خشکسالی استان گیلان با استفاده از شاخص ناهنجاری بارش و تحلیل خوشه ای فاصله ای

خشکسالی یکی از پدیده های خزنده محیطی است که ویژگی موقت همه نواحی اقلیمی دنیاست. این پدیده، از جمله مخاطرات محیطی است که پیوند جدایی ناپذیری از تغییرات اقلیمی دارد که ویژگی های آن از قبیل شدت، مدت، دوره تناوب و ... از محلی به محل دیگر متفاوت است. پژوهش حاضر به تحلیل شرایط بارشی استان گیلان، بررسی ویژگی های خشکسالی استان ، پهنه بندی خشکسالی های فراگیر و در نهایت تعیین مناطق با ذات مشابه برای وقوع خشکسالی با استفاده از تحلیل خوشه ای-فاصله ای پرداخته است. برای انجام پژوهش از روش های مختلف آماری از جمله شاخص ناهنجاری بارش(RIA)، روش های آماری ناپارامتریک و روش تحلیل خوشه ای-فاصله ای استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که با آزمودن روش های مختلف برای تعیین تعداد خوشه ها، بهترین روش، روش وارد و برای تعیین فاصله بین طبقات نیز از میان روش های رایج، روش فاصله اقلیدسی مناسب ترین روش است. در نهایت تعداد 4 خوشه با درصد تشابه قابل قبول در مورد مناطق هم خشکسالی در استان گیلان شناسایی گردید: خوشه اول، که بیشتر به صورت لکه هایی است در مناطق مرکزی و تا حدودی در بخش شمالی؛ خوشه دوم -گسترده ترین خوشه هم خشکسالی در استان گیلان- در قسمت های غربی، مرکزی و شمالی استان؛ خوشه سوم در قسمت جنوب و جنوب غرب استان و خوشه چهارم به صورت یک محدوده مجزا در گوشه شرقی استان قرار گرفته است. با توجه به نتایج تحلیل ها به لحاظ فراوانی وقوع خشکسالی به ترتیب خوشه های دوم، اول، چهارم و سوم در اولویت خطر وقوع خشکسالی قرار دارند.

Keywords:

خشکسالی , شاخص ناهنجاری بارش , تحلیل خوشه ای , استان گیلان