مریم حاجی بابایی - دانشجوی دکتری، دانشگاه فردوسی مشهد، پردیس بین الملل، مشهد، ایران
فرهاد عزیزی - استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، کرج، ایران

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر مراحل رویشی و زایشی بر 14 هیبرید ذرت، آزمایشی به صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک های کاملتصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی سال 1388 اجر اگردید. عامل اصلی شامل سه سطح آبیارینرمال، تنش ملایم و تنش شدید (به ترتیب آبیاری پس از 70، 100 و 130 میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) و عامل فرعی نیز شامل 14هیبرید ذرت شامل 11 هیبرید جدید و سه هیبرید شاهد (KSC704, KSC720, KSC700) بود. در این آزمایش عملکرد دانه در هکتار، عملکرد علوفه خشک در هکتار، تعداد روز تا زمان گرده افشانی، تعداد روز تا ظهور تارهای ابریشمی، فاصله زمانی گرده افشانی تا ظهور کاکل، طول بلال، قطربلال، تعداد بلال در بوته، تعداد دانه در ردیف و تعداد ردیف دانه در بلال اندازه گیری و محاسبه شد. نتایج نشان داد که تفاوت هیبریدها از نظر تعداد روز تاگرده افشانی، تعداد روز تا ظهور تارهای ابریشمی و فاصله زمانی گرده افشانی تا ظهور کاکل، طول بلال و تعداد ردیف دانه در بلال در سطح احتمالیک درصد و در تعداد ردیف دانه در بلال و عملکرد علوفه خشک در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بودند، در حالی که بین هیبریدهای مورد مطالعهاختلاف معنی داری از لحاظ عملکرد دانه، تعداد بلال در بوته و قطر بلال مشاهده نگردید. اثر متقابل هیبرید و رژیم های آبیاری به جز طول بلال برایهیچ یک از صفات دیگر معنی دار نبودند که بیان گر واکنش مشابه هیبریدهای مورد مطالعه نسبت بهشرایط رژیم های آبیاری اعمال شده می باشد هم چنینکلیه صفات مورد بررسی به جز تعداد بلال در بوته به تنش خشکی واکنش نشان داده و اختلاف آن ها در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. افزایش دور آبیاری از تیمار آبیاری نرمال به تنش شدید باعث کاهش عملکرد دانه و عملکرد علوفه خشک به میزان 32 درصد و 44 درصد شد . هیبری د شماره (KSC700) با عملکرد دانه ( 12961 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد علوفه خشک ( 15565 کیلوگرم در هکتار) به عنوان بهترین هیبرید بود که می توان بالا بودن عملکرد در این هیبرید را به طولانی تر بودن دوره رشد آن نسبت داد که زمان بیش تری را برای تولید و تجمع مواد در اختیار گیاه قرار می دهد.

تعداد روز تا گرده افشانی، رژیم های آبیاری، طول بلال، عملکرد دانه و علوفه