احسان عیشی رضایی - دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
پرویز رضوانی مقدم - استادگروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
حمید رضا خزاعی - دانشیارگروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
علی اصغر محمد آبادی - مربی گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

کشت مخلوط یکی از مهمترین مولفه های تولید پایدار محصولات کشاورزی است. به منظور بررسی تاثیر الگوی کاشت و تراکم کشت بر عملکرد علوفه ارزن و سویا، آزمایشی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتور های مورد مطالعه شامل سه الگوی کشت (تک کشتی، کشت مخلوط ردیفی و کشت مخلوط درهم) و سه تراکم مختلف کشت ارزن (25، 30 و 35 بوته در متر مربع) بودند. چون ارزن به عنوان گیاه پایه در نظر گرفته شده بود از تک کشتی سویا صرفنظر شد. نتایج حاصل نشان از برتری عملکرد علوفه تر و خشک کشت مخلوط ردیفی بر تک کشتی و کشت درهم داشت. از بین تراکم های مختلف ارزن، تراکم 30 بوته در متر مربع بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک را دارا بود. از لحاظ خصوصیات مورفولوژیکی، تفاوت چندانی بین تیمار های مختلف مشاهده نشد. بررسی نسبت برابری مالی در کشت مخلوط ردیفی در تراکم های مختلف حاکی از برتری 61 درصدی تراکم 30 بوته در متر مربع ارزن بر تک کشتی ارزن بود. به طور کلی بر اساس نتایج حاصله کشت مخلوط ردیفی و تراکم 30 بوته در متر مربع ارزن و سویا، روش کاشت و تراکم مناسبی برای جایگزینی با تک کشتی ارزن می باشد.

الگوی کاشت، تراکم، ارزن ، سویا، عملکرد علوفه، نسبت برابری مالی