بی بی الهه موسوی فر - کارشناس ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، باشگاه پژوهشگران جوان، مشهد، ایران
محمدعلی بهدانی - استادیاران گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
مجید جامی الاحمدی - استادیاران گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
سیدعلی موسوی فر - دانشجوی کارشناسی زراعت و اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، ایران

به منظور بررسی اثر سایه اندازی طبق و دو برگ مجاور آن بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های گلرنگ بهاره، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند درسال 1387 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه ژنوتیپ گلرنگ بهاره (توده کوسه، اصفهان 28 و IL111) و سه سطح سایه-اندازی پس از گرده افشانی بر روی (1) طبق، (2) طبق و دو برگ مجاور و (3) شاهد (بدون سایه اندازی) بود. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین سطوح مختلف سایه اندازی از نظرکلیه صفات اندازه گیری شده (تعداد طبق های بارور، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، وزن دانه در طبق، عملکرد دانه و شاخص برداشت) به جزء تعداد طبق در بوته و عملکرد بیولوژیکی وجود داشت. لازم به ذکر است که بین دو سطح سایه اندازی نیز تفاوت معنی داری از نظر آماری مشاهده نشد. همچنین بین ژنوتیپ ها از نظر کلیه صفات اندازه گیری شده تفاوت معنی دار وجود داشت. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در ژنوتیپ های کوسه و IL111 مشاهده شد و بین ژنوتیپ های کوسه و اصفهان 28 تفاوت معنی داری در کلیه صفات اندازه گیری شده وجود نداشت. ایجاد پوشش بر روی طبق و برگ های مجاور آن به طور متوسط باعث 54/20 درصد کاهش در عملکرد دانه شد، بنابراین می توان اظهارکرد که در گلرنگ نیز مانند غلات دانه ریز فتوسنتز گل آذین و برگ های نزدیک به آن در تولید دانه سهم عمده ای دارد.

سایهاندازی، ژنوتیپ، گلرنگ، عملکرد و اجزای عملکرد دانه