آرش پاکمهر - کارشناس ارشد گروه زراعت، دانشگاه زنجان
مهدی راستگو - استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
فرید شکاری - استادیارگروه زراعت، دانشگاه زنجان
جلال صبا - استادیارگروه زراعت، دانشگاه زنجان

به منظور بررسی تاثیر پیشتیمار بذر با سالیسیلیکاسید بر برخی ویژگیهای مورفوفیزیولوژیک و عملکرد لوبیا چشمبلبلی (.L unguiculata Vigna (رقم پرستو، تحت تنشکم آبی، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت بلوک با سه تکرار در سال زراعی1388-1387در مزرعه تحقیقاتی دانشگاهزنجان انجام شد. تیمارهایآزمایشی شامل آبیاری به عنوان عامل اصلی در 2 سطح (آبیاری کامل- تنشکمآبی در زمان گلدهی) و پرایمینگ با سالیسیلیکاسید، به عنوان عامل فرعی در پنج سطح، شامل سطوح صفر،900 ،1800 ،2700 و3600 میکرومول بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانسصفات مورد مطالعه نشان داد که اثر آبیاری بر روی تمام صفات، به استثنای ارتفاع گیاه معنیدار است، ولی اثر سالیسیلیکاسید بر روی کلیه صفات معنیدار شد. مقایسات میانگین صفات مورد بررسی نشان داد که محتوای نسبیآب، بیوماس و عملکرد دانه در شرایط تنشکم آبی در مقایسه با شرایطآبیاری کاهش، ولی محتوای پرولین و کربوهیدرات محلول افزایش یافت. این صفات در بذرهای پرایم شده با سالیسیلیکاسید به استثنای کربوهیدرات محلول، در مقایسه با بذرهای پرایم نشده افزایش یافت. بذرهای پرایم شده با دز2700 میکرومول سالیسیلیکاسید، پرولین بیشتری را به خود اختصاصدادند. این امر موجب تثبیت ساختارهای زیر سلولی مانند غشاء سلولی شد و به دنبال آن موجب افزایش محتوای نسبی آب شد. در نتیجه گیاهان حاصله از رشد بهتری برخوردار شدند و از تجمع کربوهیدرات محلول جلوگیری کردند. در کل این امر موجب افزایش بیوماس و عملکرد دانه لوبیا _چشم بلبلیدر هر دو شرایط آبیاری و تنشکم آبی شد. همچنین، بین صفات مورد بررسی با عملکرد دانه همبستگی بالایی وجود داشت که در نهایت بذرهای پرایم شده با دز 2700 میکرومول سالیسیلیکاسید، بیشترین عملکرد دانه (4424 و 3437 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در تیمار آبیاری و تنشکم آبی) را به خود اختصاص دادند.

لوبیاچشم بلبلی، سالیسیلیک اسید، پرایمینگ، تنشکم آبی