اثر تراکم اردک بر برخی خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مرتبط با عملکرد شلتوک سه رقم برنج (Oryza sativa L.)در کشت ارگانیک برنج-اردک

به منظور ارزیابی اثر تراکم اردک در مزارع برنج بر برخی از صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مرتبط با عملکرد شلتوک ارقام برنج(Oryza sativa L.)، آزمایشی در سال زراعی91-1390در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا گردید. این آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا در آمد. دراین آزمایش عامل اصلی تعداد اردک در سه سطح (شامل شاهد، 400 و 800 اردک در هکتار) و عامل فرعی رقم برنج در سه سطح (شامل طارم به عنوان رقم محلی، شیرودی وقایم به عنوان ارقام اصلاح-شده) بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بیانگر اختلاف کاملا معنی دار تعداد اردک، رقم و برهمکنش آنها از نظر صفات تعداد پنجه، محتوای کلروفیل (SPAD)، کلروفیل a وعملکرد شلتوک بود. نتایج نشان داد که بالاترین مقادیر صفات مورفولوژیک (تعداد پنجه، تعداد برگ و طول ریشه)، صفات فیزیولوژیک (غلظت کلروفیل و عدد SPAD) و عملکرد شلتوک به ترتیب مربوط به تراکم های 800 و 400 اردک در هکتار بوده است. بالاترین میزان عملکرد شلتوک در تیمار 800 قطعه اردک در هکتار به ترتیب در ارقام شیرودی (3/5 تن در هکتار)، قایم (3/4 تن در هکتار) و طارم (6/3 تن در هکتار) بدست آمد. رابطه ی رگرسیونی بین صفات تعداد پنجه، طول ریشه، عدد SPAD و عملکرد شلتوک با تیمار تراکم اردک در واحد سطح نشان داد که واکنش ارقام برنج نسبت به افزایش میزان این صفات با افزایش تراکم اردک یکسان نبوده است، به طوری که رقم طارم با بالاترین رابطه ی خطی در افزایش میزان این صفات نسبت به ارقام دیگر برتر شناخته شده است. در مجموع نتایج نشان داد استفاده از رقم پابلند و بومی منطقه (رقم طارم) با قدرت رقابتی بالاتر نسبت به ارقام پاکوتاه و اصلاح شده (ارقام قایم و شیرودی) همراه با تراکم 800 قطعه اردک در هکتار می تواند شرایط را برای کشاورزان در دست یابی به عملکرد اقتصادی بالاتر فراهم سازد.

Keywords:

برنج , تراکم اردک , رقم , کشاورزی پایدار , عملکرد شلتوک