سید غلامرضا موسوی - دانشیارگروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحدبیرجند
ام لیلا محمدی - مربی گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور لاهیجان
رضا برادران - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحدبیرجند
محمد جواد ثقه الاسلامی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحدبیرجند

با هدف بررسی تاثیر مقادیر کود نیتروژن بر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام برنج، آزمایشی طی سال زراعی 1388 در موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت اجرا شد. این تحقیق به صورت فاکتوریل دو عاملی در پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اول مقدار نیتروژن در چهار سطح شامل مقادیر صفر، 30، 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و عامل دوم رقم برنج در سه سطح شامل ارقام هاشمی، علی کاظمی و خزر بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سطوح کود نیتروژن تاثیر معنی داری بر طول خوشه، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و شاخص برداشت نداشته است اما صفات ارتفاع بوته، تعداد پنجه در متر مربع، تعداد خوشه در متر مربع، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را در سطح یک درصد تحت تاثیر قرار داد. با افزایش مصرف نیتروژن از صفر به 90 کیلوگرم در هکتار، ارتفاع بوته، تعداد پنجه در متر مربع، تعداد خوشه در متر مربع، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب 7/12، 6/27، 6/32، 5/84 و 6/61 درصد افزایش یافت. تاثیر رقم بر صفات مورفولوژیکی، تعداد خوشه در متر مربع، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در سطح یک درصد معنی دار بود. نتایج نشان داد که رقم خزر با میانگین تولید 5/3424 کیلوگرم دانه در هکتار، بیشترین تولید دانه را به خود اختصاص داد. به طور کلی کاربرد 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و کشت رقم خزر برای عملکرد مطلوب برنج در شرایط این آزمایش توصیه می شود.

برنج، رقم، عملکرد و اجزای عملکرد، نیتروژن