رضا نصری - دانشجوی دکتری واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
علی کاشانی - استادگروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
فرزاد پاک نژاد - دانشیارگروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
سعید وزان - دانشیارگروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

به منظور بررسی امکان کاشت گیاهان علوفه ای جدید جنس براسیکا در شرایط آب و هوایی ایلام آزمایشاتی در سال های زراعی 1393-1391 در منطقه ایلام در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در4 تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل گیاهان ((پرکو، بوکو، و تربچه روغنی از جنس ( (Brassica، شبدر برسیم، و ترکیب سه گیاه (رامتیل از خانواده (Asteraceae)،، فاسلیا از خانواده (Boraginaceae) و شبدر برسیم)) بودند. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع بوته، عملکرد علوفه تر، وزن خشک کل، درصد پروتیین، عملکرد پروتیین، عملکرد پروتیین قابل هضم، درصد کربن آلی خاک (قبل و بعد از کاشت)، درصد نیتروژن خاک (قبل و بعد از کاشت) بود. براساس نتایج تجزیه مرکب داده های دو ساله میان ارقام مورد کشت از نظر عملکرد علوفه تر، عملکرد ماده خشک، درصد پروتیین، عملکرد پروتیین، عملکرد پروتیین قابل هضم و درصد کربن آلی خاک اختلاف معنی داری مشاهده گردید. بر اساس مقایسه میانگین ها بیشترین عملکرد علوفه تر متعلق به بوکو، پرکو و تربچه روغنی به ترتیب با تولید 69938، 65168، 63451 کیلوگرم در هکتار بود و کمترین عملکرد علوفه تر متعلق به شبدر برسیم با تولید 31298 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین عملکرد وزن خشک به پرکو با 5/6371 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد ماده خشک به شبدر برسیم با تولید 4408 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. رقم بوکو با میانگین 6/54 سانتی متر بیشترین ارتفاع را داشته و کمترین ارتفاع گیاه به شبدر برسیم با میانگین 95/33 سانتی متر تعلق داشت. بیشترین درصد پروتیین به بوکو با 46/24 درصد و کمترین درصد پروتیین به تربچه روغنی با 72/18 درصد تعلق داشت. بیشترین عملکرد پروتیین به بوکو با 7/1527کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد پروتیین به شبدر برسیم با تولید 4/792 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. بیشترین عملکرد پروتیین قابل هضم به بوکو با 1203 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد پروتیین قابل هضم به شبدر برسیم با تولید 3/592 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. بیشترین درصد کربن آلی خاک بعد از کاشت در تیمار بوکو به میزان 71/1 درصد و کمترین افزایش درصد کربن آلی خاک در تیمار شبدر برسیم مشاهده شد. در مجموع ارقام علوفه ای جدید از جنس براسیکا نسبت به شبدر برسیم برتری محسوسی نشان دادند.

براسیکا، درصد پروتیین، عملکرد علوفه، کربن آلی خاک