حامد اکبری - دانشجوی دکتری زراعت دانشگاه تربیت مدرس
ابوالفضل درخشان - دانشجوی دکتری زراعت دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین
بهنام کامکار - عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سید علی محمد مدرس ثانوی - استاد دانشگاه تربیت مدرس

دما و پتانسیل آب دو عامل محیطی اولیه تنظیم کننده جوانه زنی بذر می باشند. جوانه زنی یک جمعیت بذری در پاسخ به دما و پتانسیل آب با استفاده از مدل هیدروترمال تایم توصیف می شود. هدف از این مطالعه، برازش و مقایسه دو مدل هیدروترمال تایم نرمال و ویبول به داده های جوانه زنی یک توده بذری کرچک (Ricinus communis L.) بود. جوانه زنی بذور کرچک در محدوده ای از پتانسیل های آب (صفر، 3/0-، 6/0- و 9/0- مگاپاسکال) در دامنه دمایی کمتر از مطلوب (از 10 تا 35 با فواصل 5 درجه سانتی گراد) مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل هیدروترمال تایم ویبول، برازش (RMSE=8.07%) و دقت (AIC=-5801) بیشتری در مقایسه با مدل هیدروترمال تایم نرمال به داده های جوانه زنی بذرهای کرچک داشت. براساس مدل هیدروترمال تایم ویبول، دمای پایه برای جوانه زنی بذرهای کرچک معادل 86/8 درجه سانتی گراد و ثابت هیدروترمال تایم معادل 10/833 مگاپاسکال درجه سانتی گراد ساعت برآورد شد. همچنین، پتانسیل آب پایه برای شروع جوانه زنی معادل 71/1- مگاپاسکال به دست آمد. پارامتر شکل در مدل هیدروترمال تایم ویبول حاکی از نامتقارن بودن داده های پتانسیل آب پایه و چولگی توزیع به راست بود. این نتایج برخلاف فرض نرمال بودن توزیع پتانسیل آب پایه در یک جمعیت بذری است. بنابراین، پیش از استفاده از مدل هیدروترمال تایم، توزیع پتانسیل آب پایه در یک نمونه بذری باید مورد بررسی قرار گیرد و یک معادله مناسب انتخاب شود.

پتانسیل آب پایه، توزیع نرمال، مدل هیدروتایم