سیدبشیر حسینی - استادیار علوم ارتباطات، گروه علوم نوین رسانه، دانشکده ارتباطات دانشگاه صدا و سیما
مختار جعفری - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات، دانشگاه صدا و سیما

هدف این نوشتار، بررسی چگونگی انواع مفاهمه گفتمانی سریالهای مذهبی تاریخی از منظر رمزگشایی مخاطب اهل سنت است و به این سبب، به تحلیل گفتمان مهم ترین سریال های مذهبیتاریخی سیمای جمهوری اسلامی ایران، به کارگردانی داوود میرباقری مطالعه موردی (ع) سه سریال شاخص امام علی ، مسافر ری و مختارنامه از منظر اهل سنت پرداخته و با ملاحظه حقوق اقلیتهای دینی در رسانه ملی، بهتصریح و تشریح دو اصل بنیادین حفظ وحدت و صدور گفتمان انقلاب در راستای منافع ملی و التزام عملی به قانون اساسی می پردازد. مچنین به این پرسش پاسخ میدهد که پیامدهای عدم رعایت این دو اصل در ساخت و توزیع محتوای سریالهای تاریخیمذهبی چیست نظریههای بهکار رفته در این پژوهش عبارتند از: 3 نظریه استفاده، نظریه خشنودی و مدل رمزگذاریرمزگشایی استوارت هال . روش تحقیق در این پژوهش، تحلیل گفتمان متن و فرامتن (از منظر مخاطب هدف پژوهش) بوده که با بهرهگیری از مدل سناریوسازی استقرایی چهارگانه، به جمعبندی و ارایه راهکار می پردازد. از اینرو، یافتههای تحقیق بر فرضهای مختلف مخاطب شناختی و واکنش های متفاوت آنان (شامل طیف وسیعی اعم از کمتوجهی، عدم استفاده از رسانه، خودتحریمی رسانه ای، انزوا، مذاکره و حتی تقابل) مبتنی است. بنابراین، با تاکید بر هویت ملی و ساخت سریال هایی از شخصیتها یا دورههای تاریخی مورد وفاق شیعه و سنی، میتوان به سمت وحدت آفرینی و پرهیز از مسیلهسازی گام نهاد.

گفتمان، روش سناریو، امنیت ملی، رویکرد استفاده خشنودی، مدل رمزگذاری رمزگشایی