سارا فرضی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
مه دخت پورخالقی چترودی - دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

در این مقاله به بررسی تحلیلی شخصیتهای اصلی داستان دو زاهد با نگاهی بر آنچه لکان از ساختمان نفسانی آدمی ارایه می دهد ، خواهیم پرداخت . ژک لکان وجود آدمی را به سه ساحت تقسیم می کند : حیث خیالی که همان دنیای جذابیتهای ظاهری و فریبندگی و فسون با عملکرد پرده پوشی نسبت به ضمیر ناآگاه ، است ؛ ساحت رمز و اشارت ساحت آرزومندی آدمی است که انقسام وجودی آدمی در آن مطرح می شود و حیث واقع که گویای آن است که ذات آدمی در ضمیر ناآگاه و در ماورای وجود اوست که لکان به این ماوراء، عنوان غیر می دهد . برای تحلیل روانی شخصیتها تکنیکهای زبانی موجود در نثر و نحو جملات ، مفید خواهد بود . زمینه اصلی داستان را سه شخصیت اصلی شکل می دهد که هر یک بر اساس ساحتی از نظریه لکان مورد بررسی قرار می گیرند. هارون الرشید نماینده حضور آدمی در ساحت رمز و اشارت است ؛ یکی از دو زاهد ( ابن عمری ) در حیث خیالی و دیگری ( ابن سماک ) با توجه به نشانه های موجود در متن احتمالا فردی است که حیث واقع را تجربه کرده است .

حیث خیالی ، ساحت رمز و اشارت ، حیث واقع ، ژک لکان ، تحلیل متن ، ابن عمری ، ابن سماک ، هارون، تاریخ بیهقی