زهرا حاجی میری - کارشناس ارشد معماری، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
زینب حاجی میری - کارشناس معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

در دنیای امروز به واسطه پیشرفت صنعت و تکنولوژی، تعامل انسان با طبیعت کمرنگ شده و با بهره برداری های بی رویه از منابع انرژی تجدیدناپذیر مسایل و مشکلاتی بوجود آمده که باعث شده بحث پایداری به عنوان واکنشی منطقی در برابر معضلات ناشی از سوء استفاده از فن آوری مطرح شود. از طرفی دیگر گستره ارتباطات و دسترسی به اطلاعات، منابع و مصالح، تنوع و تکثر در فکر و ایده را به همراه داشته که گاه از هویت جمعی مان آنچنان فاصله گرفته که انسان مداری و همسویی با اقلیم و طبیعت که از اصول معماری بومی ایران بوده به فراموشی سپرده شده است. این در حالی است که مبحث پایداری رویکردی جدید در معماری سنتی ما محسوب نمی شود و معماری بومی ایران همواره با اصول پایداری همگرا بوده است. مسیله اینجاست که در دنیای امروز به دلایلی از جمله افزایش جمعیت و تراکم ساختمان ها از کارآیی الگوی حیاط مرکزی کاسته شده و نیاز به معرفی الگویی جدید که قابل استفاده در ساختمان های چند طبقه بوده و پاسخگوی نیاز های امروزی انسان باشد شدیدا احساس می شود. اتاق خورشیدی الگویی است که امروزه در اروپا و سایر نقاط دنیا برای دستیابی به معماری پایدار و بهره گیری از منابع تجدیدپذیر به ویژه خورشید مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش با مطالعه منابع مکتوب و ابزار گردآوری اطلاعات، ضمن بررسی عوامل پایداری در حیاط مرکزی، به روش تطبیقی با اصول معماری ایران به مقایسه اتاق خورشیدی با حیاط مرکزی پرداخته و اتاق خورشیدی به عنوان جایگزین حیاط مرکزی در بناهای امروزی معرفی می شود

پایداری، حیاط مرکزی، اتاق خورشیدی، هویت جمعی، معماری بومی ایران