نقش شهر درپیدایش تمدن اسلامی

بین اسلام و زندگی شهری، رابطه خاص وجود دارد و ترویج اسلام با توسعه و ترویج زندگی شهری عجین شده است. در این میان تاثیر عامل جهان بینی و ارزش های دینی – مذهبی بر ساخت و تولید فضاهای شهری به ویژه در دوره اسلامی بسیار مهم می باشد.دین اساسی ترین و مهم ترین رکن تمدن و مقوم آن است که میتواند با ابزارهای معنوی و فراملیتی ،ضمن هدایت جامعه ،به تمدن نیز هویت بخشیده،در تقویت سایر عناصر چون اخلاق ،سنن و معرفت هنری موثر باشددر آغاز تمدن اسلامی، مسلمانان تحت تاثیر اندیشه والای پیامبر اعظم (ص)، به هنگام احداث شهرهای جدید و یا توسعه شهرهای موجود عامل محیطی و اکولوژیکی را لحاظ نموده و یا موقعیت جغرافیایی شهر را از نظر سیاسی، حایز اهمیت خاصی احساس نموده اند تمدن اسلامی سابقه درخشانی در تاریخ تمدن دارد. پیامبر اسلام (ص) در پرتو آموزه های حیات بخش اسلام، انقلاب اجتماعی کاملی در زندگی پیروانش ایجاد و تمدن شکوهمند اسلامی را در یثرب (مدینه النبی)بنیان نهاد. ایشان از همان آغاز رسالت، به شرایط و مولفه های تمدن ساز مانند: نظام ارزشی، دین مداری، حکومت، حاکمیت، قانون گرایی، امت سازی، عدالت پروری، دانش گستری، شهر نشینی، و نظایر آن اهتمام ویژه داشتند. تمدن نوپای اسلامی در اثر تلاش جدی مسلمانان ، طی چندین سده، به بار نشست و آثار و برکات آن جهانی شد. هرچند تمدن اسلامی پس از اعتلا و پویایی بی نظیر، دچار انحطاط گردید، اما احساس بازگشت به اسلام و احیای تمدن اسلامی، همواره در جهان اسلام وجود داشت. نهضت های اسلامی صد ساله اخیر تجلی و تفسیر این احساس ارزشمند است

Keywords:

شهر , شهر اسلامی , مولفه های شهر اسلامی , تمدن اسلامی