الهه برزگر - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران

داستان های مربوط به آفرینش و جهان هستی، شیوه ی نمادینی از خلقت بشر را به نمایش می گذارند که در کتب ادیان آسمانی تقریبا با روایاتی مشابه آمده است. پیش از ظهور ادیان وحیانی، دیگرادیان و آیین ها نیزدر پی پاسخ گویی به پرسش های خویش در زمینه ی مبدا و آفرینش جهان هستی از جمله انسان بوده اند اما در جهان بینی دینی و مذهبی، مساله ی هستی انسان جزء مسایل بنیادی قرار می گیرد. تورات از جمله نخستین کتب آسمانی است که به طور گسترده به این موضوع پرداخته است و سپس در انجیل با کمی تغییر، بر آیات سفر پیدایش صحه گذاشته شد و سرانجام آیات قرآن کریم با بیانی روشنگر، به ابهامات و سوالات مردم در زمینه ی آفرینش پاسخ داد. علاوه بر این کتب آسمانی، کتب دینی زرتشتیان وجود دارد که آن ها نیز به دنبال پاسخ گویی به پرسش مذکور به پیروانشان بوده اند که طبعامتناسب با اندیشه های کهن قوم ایرانی است. از آنجا که فرهنگ و باورهای ایرانیان باستان با مردمان سرزمین عرب و عبرانی متفاوت است، لذا تفاوت های آشکاری را در آثار دینی این اقوام می توان یافت. آنچه از بحث آفرینش نخستین انسان در اسطوره های ایرانی و به ویژه در متون کهن زرتشتی آمده، بسیار متفاوت از چیزی است که در سه کتاب آسمانی تورات، انجیل و قرآن آمده است. این کتب، سرشت نخستین انسان و همسرش را از گل و یا خاک می دانند درحالی که در متون زرتشتی، اولین زوج بشری، منشا گیاهی دارند و از گیاه ریواس به وجود می آیند. لذا در این رساله ما در پی مقایسهی این کتب دینی با اسطورهی متون مزدیسنایی هستیم تا از رهگذر آن، تفاوت های میان اندیشهو باور این دو دسته آثار را دریابیم.

آفرینش انسان، زرتشتی، عهدین، قرآن