مصطفی سلطانی پری - کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز
احمد یوسف پور - کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز
مهدیه هدایی منفرد - دانشجوی کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز

کشور آذربایجان به عنوان کشوری که دارای مشترکات و مفترقات در زمینه های مختلفی با کشور جمهوری اسلامی ایران است همواره دارای اهمیت بوده است. همچنین منافع حاصله از دریای خزر به عنوان عاملی مهم و سرنوشت ساز این پیوندهای ژیوپلتیکی را تحت تاثیر قرار میدهد. این مقاله با هدف اصلی بررسی شناخت پیوندهای ژیوپلیتیکی ایران وآذربایجان با تاکید بر منافع ایران در حوضه دریای خزر شکل گرفته است . فرضیه اصلی مورد بررسی در این تحقیق عبارت است از این که همپوشانی منافع ایران و آذربایجان در دریای خزر ، پیوندهای ژیوپلیتیکی دو کشور را تحت تاثیر قرار میدهد نتایج به دست آمده از این مقاله بیان میدارد که عامل همسایگی و وابستگی های جغرافیایی و ژیوپلیتیک بین ایران و جمهوری آذربایجان، دو کشور را در موضع تقابل در یک حوزه جغرافیایی و ژیوپلیتیک قرار داده است، طوری که این واقعیت ژیوپلیتیکبه عنوان شاخص ترین فاکتورهای جغرافیایی تاثیر گذار در روابط بین دو کشور، از بدو تاسیس این جمهوری، تا زمان حاضر عمل کرده است. با نگاهی به یافتههای نظری وآماری نوشتار حاضر میتوان برتری کامل عوامل موثر بر واگرایی پیوندهای ژیوپلتیکی ایران و آذربایجان را در منطقه خزر مشاهده کرد. ظرفیتهای واگرایی بیشتر متاثر از عوامل جغرافیایی دریای خزرهستند. جمهوری اسلامی ایران برای در پیش گرفتن یک سیاست صحیح در منطقه خزر در درجه اول نیازمند ادراک صحیح موقعیت ژیوپلیتیک خود است. این موقعیت ژیوپلیتیک حایل ایجاب میکند که سیاست خارجی ایران نسبت به قدرتهای جهانی از توازن نسبی برخوردار باشد. بدین معنی که دولت جمهوری اسلامی ایران برای تامین منافع ژیوپلیتیک باید از اتکای صرف به یک قدرت اجتناب کرده و همواره سعی در برقراری توازن بین تمایلات سیاسی قدرتهای جهانی دخالت کننده درمنطقه خود داشته باشد. هدف اصلی این مقاله این است که پیوندهای ژیوپولتیکی ایران و آذربایجان با تاکید بر منافع ایران در حوضه دریای خزر بشناسانیم.سوال اصلی این است منافع ایران در حوضه دریای خزر چه تاثیری در پیوندهای ژیوپلیتیکی ایران و آذربایجان میتواند داشته باشد روش تحقیق در این مقاله بصورت تحلیلی و توصیفی می باشد.

جغرافیای سیاسی ، پیوندهای ژیوپلیتیکی ،عوامل ژیوپولتیکی، منافع ملی ، استراتژی، ایران، آذربایجان