محمد بشیر گنبدی - دانشگاه تربیت مدرس، دانشکد ه علوم پایه، تهران
علی ارومیه ای - دانشگاه تربیت مدرس، دانشکد ه علوم پایه، تهران
محمدرضا نیکودل - دانشگاه تربیت مدرس، دانشکد ه علوم پایه، تهران

سازند شمشک یکی از سازند های با گسترش زیاد در ایران می باشد که به دلیل چینه شناسی و سنگ شناسی خاص خود در مباحث مهندسی از اهمیت زیادی برخوردار است. وجود تناوبی از لایه های سست و سخت از ویژگی های بارز این سازند است. مقاله به بررسی مقاومت کششی سنگ های این سازند می پرداز د. آزمایشات برزیلین، یکی از روشهای غیر مستقیم اندازه گیری مقاومت کششی نمونه های سنگی می باشد. وجود ناپیوستگی یا میان لایه های شیل از عوامل تأثیر گذار بر نتایج آزمایشات برزیلین می باشد . وقتی زاوی ه ناپیوستگی و امتداد بارگذاری بیش از ٥٠ درجه می باشد، ناپیوستگی تأثیر ناچیزی بر گسیختگی کششی نمونه داشته و تأثیر لغزش صورت گرفته روی سطوح ناپیوستگی قابل چشم پوشی میباشد. اما در زوایای کمتر از ٥٠ درجه، گسیختگی از امتداد ناپیوستگی تبعیت کرده و لغزشهای قابل توجهی روی سطوح ناپیوستگی اتفاق افتاده و نتیج ه به دست آمده به هیچ عنوان معرف مقاومت کششی ماد ه سنگ نمیباشد. میانگین نسبت ٩ می - / ٩ و در سنگهای واجد رس ٣٠ / مقاومت تراکمی تک محوره به مقاومت کششی در ماسه سنگها ٢٣ باشد. بررسی سطوح شکست نشان می دهد که سطح گسیختگی، اجزاء سست و سخت تشکیل دهند ه فابریک سنگ را بدون هیچ گونه انتخاب قانون مندی برش داده و مسیر خود را طی میکند . این موضوع با بررسی تأثیر ریز شکستها بر مقاومت کششی نیز قابل استناد است. بدین معنی که ریز شکستها بر عکس تأثیر آنها بر مقاومت تراکمی تک محوره، حداقل تأثیر را بر مقاومت کششی نمونهها دارند.

سازند شمشک، آزمایش برزیلین، ماسه سنگ، سنگ واجد رس، مقاومت تراکمی تک محوره